Söntsa level 1

༄༅༎ཉི་མ་གཅིག་མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མོས་བྱིའུ་ཞིག་གི་སྐད་གོ་བ་རེད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཆ་སྒམ་སྒང་ལ་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་མཐོང་བ་རེད། བྱིའུ་དེ་ཞེད་སྣང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཞི་མི་ཨ་ནུས་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་ལ་ལྟ་བསྡད་པ་མཚོ་མོས་མཐོང་བ་རེད། མཁའ་འགྲོས་ཨ་ནུ་ཁང་པའི་ཕྱི་ལ་བཏོན་པ་རེད། མཁའ་འགྲོ་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེའི་འགྲམ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད། བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་སྒེའུ་ཁུང་ཡོད་སར་འཕུར་བ་རེད། མཚོ་མོས་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་འཇུ་རྩིས་བྱས་པ་རེད། མོས་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་ག་ལེར་འཇུས་པ་རེད། བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེས་མཚོ་མོ་ལ་མཆུ་ཏོ་བཙུགས་པ་རེད། མཁའ་འགྲོས་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་ལ་འབྲས་ཏོག་ཙམ་ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེས་འབྲས་མ་བཟས་པ་རེད། མཚོ་མོས་སྒེའུ་ཁུང་ཕྱེ་བ་རེད། བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་སྒེའུ་ཁུང་ནས་ཕྱི་ལ་འཕུར་བ་རེད། བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེས་སྐད་ཅིར་ཅིར་བརྒྱབ་པ་རེད།

༄༅༎ཉི་མ་གཅིག་མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མོས་བྱིའུ་ཞིག་གི་སྐད་གོ་བ་རེད།

• ཉི་མ་གཅིག་ one day
• མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མོས་ Khandro and Tsomo (marked with {གིས་})
• བྱིའུ་ཞིག་གི་ a little bird’s (བྱིའུ་ is the diminutive of བྱ་, ཞིག་ is {ཅིག་}, and གི་ is {གི་})
• སྐད་ voice
• གོ་བ་རེད། heard (གོ་ “to hear” + past tense factual auxiliary)

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཆ་སྒམ་སྒང་ལ་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་མཐོང་བ་རེད།

• ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ the two of them (marked with {གིས་})
• ཆ་སྒམ་ the wardrobe
• སྒང་ལ་ on top of (right-eared postposition)
• བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ a small little bird (ཞིག་ is {ཅིག་})
• མཐོང་བ་རེད། saw (མཐོང་ “to see” + past tense factual auxiliary)

བྱིའུ་དེ་ཞེད་སྣང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

• བྱིའུ་དེ་ the little bird
• ཞེད་སྣང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། to be scared
  • ཞེད་སྣང་ fear (n.) + བྱེད་ to do (v.)) = ཞེད་སྣང་བྱེད་ to be scared (v.)
  • ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། (present tense factual auxiliary; present tense because it is an ongoing action in the past; the inclusion of པ་ in this auxiliary is characteristic of the written language)

ཞི་མི་ཨ་ནུས་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་ལ་ལྟ་བསྡད་པ་མཚོ་མོས་མཐོང་བ་རེད།

• ཞི་མི་ཨ་ནུས་ the cat, Anu (marked with {གིས་})
• བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་ལ་ at the small little bird
• ལྟ་བསྡད་པ་ staring
  • ལྟ་ to watch
  • བསྡད་ secondary verb for continuous, uninterrupted actions
  • པ་ often similar to the English “-ing” when used after verbs
• མཚོ་མོས་ Tsomo (marked with {གིས་})
• མཐོང་བ་རེད། (same as above)

མཁའ་འགྲོས་ཨ་ནུ་ཁང་པའི་ཕྱི་ལ་བཏོན་པ་རེད།

• མཁའ་འགྲོས་ Khandro (marked with {གིས་})
• ཨ་ནུ་ Anu
• ཁང་པའི་ཕྱི་ལ་ out of the house (two-eared postposition)
• བཏོན་པ་རེད། sent
  • བཏོན་ to expel, kick out (past tense verb root)
  • པ་རེད། past-tense factual auxiliary

མཁའ་འགྲོ་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེའི་འགྲམ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད།

• མཁའ་འགྲོ་ Khandro
• བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེའི་འགྲམ་ལ་ beside the small little bird (two-eared postposition)
• ཕྱིན་པ་རེད། went
  • ཕྱིན་ to go (past tense verb root)
  • པ་རེད་ past tense factual auxiliary

བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་སྒེའུ་ཁུང་ཡོད་སར་འཕུར་བ་རེད།

• བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་ the small little bird
• སྒེའུ་ཁུང་ཡོད་སར་ to where the window was (marked with {རུ་})
• འཕུར་བ་རེད། flew
  • འཕུར་ to fly
  • བ་རེད། past tense factual auxiliary

མཚོ་མོས་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་འཇུ་རྩིས་བྱས་པ་རེད།

• མཚོ་མོས་ Tsomo (marked with {གིས་}
• བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་ the small little bird
• འཇུ་རྩིས་བྱས་པ་རེད། tried to catch
  • འཇུ་རྩིས་ an attempt to catch / a plan to catch
  • བྱེས་པ་རེད། did
    • བྱས་ to do (past tense verb root)
    • པ་རེད། past tense factual auxiliary

མོས་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་ག་ལེར་འཇུས་པ་རེད།

• མོས་ she (marked with {གིས་})
• བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་ the small little bird
• ག་ལེར་ slowly / eventually
• འཇུས་པ་རེད། caught
  • འཇུས་ to catch (past tense verb root)
  • པ་རེད། past tense factual auxiliary

བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེས་མཚོ་མོ་ལ་མཆུ་ཏོ་བཙུགས་པ་རེད།

• བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེས་ the small little bird (marked with {གིས་})
• མཚོ་མོ་ལ་ Tsomo (marked with ལ་)
• མཆུ་ཏོ་བཙུགས་པ་རེད། pecked (lit. “stabbed its beak”)
  • མཆུ་ཏོ་ lips / beak
  • བཙུགས་ to stab (past tense verb root)
  • པ་རེད། past tense factual auxiliary

མཁའ་འགྲོས་བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་ལ་འབྲས་ཏོག་ཙམ་ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད།

• མཁའ་འགྲོས་ Khandro
• བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་ལ་ to the small little bird
• འབྲས་ཏོག་ཙམ་ a bit of rice
• ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། brought (lit. “came carrying”)
  • ཁྱེར་ to carry
  • ཡོང་ to come (secondary verb for motion towards)
  • བ་རེད། past tense factual auxiliary

བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེས་འབྲས་མ་བཟས་པ་རེད།

• བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེས་ the small little bird (marked with {གིས་})
• འབྲས་ the rice
• མ་བཟས་པ་རེད། didn’t eat
  • མ་ negative particle
  • བཟས་ to eat (past tense verb root)
  • པ་རེད། past tense factual auxiliary

མཚོ་མོས་སྒེའུ་ཁུང་ཕྱེ་བ་རེད།

• མཚོ་མོས་ Tsomo (marked with {གིས་})
• སྒེའུ་ཁུང་ the window
• ཕྱེ་བ་རེད། opened
  • ཕྱེ་ to open (past tense verb root)
  • བ་རེད། past tense factual auxiliary

བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་སྒེའུ་ཁུང་ནས་ཕྱི་ལ་འཕུར་བ་རེད།

• བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེ་ the small little bird
• སྒེའུ་ཁུང་ནས་ from the window
• ཕྱི་ལ་ outside
• འཕུར་བ་རེད། flew (with past tense factual auxiliary)

བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེས་སྐད་ཅིར་ཅིར་བརྒྱབ་པ་རེད།

• བྱིའུ་ཆུང་ཆུང་དེས་ the small little bird (marked with {གིས་})
• སྐད་ཅིར་ཅིར་བརྒྱབ་བ་རེད། chirped (lit. “made a chir chir sound”)
  • སྐད་ཅིར་ཅིར་ a chir chir sound
  • བརྒྱབ་ to do/make (a verbalizer)
  • པ་རེད། past tense factual auxiliary

One day, Khandro and Tsomo heard the voice of a little bird. The two of them saw a small little bird on top of the wardrobe. The little bird was scared. Tsomo saw the cat, Anu, staring at the small little bird. Khandro took Anu out of the house. Khandro went beside the small little bird. The small little bird flew to where the window was. Tsomo tried to catch the small little bird. She eventually caught the small little bird. The small little bird pecked Tsomo. Khandro brought a bit of rice for the small little bird. The small little bird didn’t eat the rice. Tsomo opened the window. The small little bird flew outside through the window. The small little bird chirped.

༄༅། །ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་ཉིན་ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་མཆོད་མཇལ་དུ་ཕྱིན་པ་རེད། ཉིན་མོ་དེ་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འཁྲུངས་སྐར་རེད། མེ་ཏོག་གིས་ཚོང་ཁང་ནང་ལ་ཁ་བཏངས་མང་པོ་མཐོང་བ་རེད། ཀུན་དགས་ཁ་བཏགས་གཉིས་གནང་རོགས་ལབ་པ་རེད། ཚོང་པས་དངུལ་ཁྱེར་ཤོག་ལབ་པ་རེད། ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་གཉིས་ཀྱིས་དངུལ་འཁྱེར་རྒྱུ་བརྗེད་པ་རེད། ང་གཉིས་ཀྱིས་དངུལ་འཁྱེར་རྒྱུ་བརྗེད་འདུག་ལབ། ཚོང་པས་རིན་པ་རྗེས་སུ་སྤྲད་ན་འགྲིག་གི་རེད་ལབ་པ་རེད། ཚོང་པས་ཁོ་གཉིས་ལ་ཁ་བཏགས་གསར་པ་རེ་རེ་སྤྲད། ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་གཉིས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཕྱིན་པ་རེད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་མཆོད་ཁང་ནང་མཆོད་མེ་མང་པོ་ཡོད་པ་མཐོང་། བུམ་པའི་ནང་མེ་ཏོག་སྙིང་རྗེ་མོ་མང་པོ་མཐོང་བ་རེད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པའི་སྐུ་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་མཇལ་དར་ཕུལ། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱབས་འགྲོ་འདོན་གྱིན་འདོན་གྱིན་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་ཕྱི་ལ་ཐོན། རྗེས་སུ་ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཚོང་པ་ལ་དངུལ་སྤྲད་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་རེད།

༄༅། །ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་ཉིན་ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་མཆོད་མཇལ་དུ་ཕྱིན་པ་རེད།

• ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་ [on] the date of Saga Dawa
• བཅོ་ལྔའི་ཉིན་ [on] the fifteenth day
• ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་ Kunga and Metok
• མཆོད་མཇལ་དུ་ for chöjäl (i.e. prostrating and making offerings to the 3 supports, and receiving blessings)
• ཕྱིན་པ་རེད། went

ཉིན་མོ་དེ་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་སྡན་འདས་ཀྱི་འཁྲུངས་སྐར་རེད།

• ཉིན་མོ་དེ་ that day
• སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ of the Teacher, the Buddha, the Tathagata
• འཁྲུངས་སྐར་ birthday
• རེད་ is

མེ་ཏོག་གིས་ཚོང་ཁང་ནང་ལ་ཁ་བཏངས་མང་པོ་མཐོང་བ་རེད།

• མེ་ཏོག་གིས་ Metok
• ཚོང་ཁང་ནང་ལ་ in the store
• ཁ་བཏགས་མང་པོ་ many khata (i.e. offering scarves)
• མཐོང་བ་རེད། saw

ཀུན་དགས་ཁ་བཏགས་གཉིས་གནང་རོགས་ལབ་པ་རེད།

• ཀུན་དགས་ Kunga (marked with {གིས་})
• ཁ་བཏགས་གཉིས་ two khatas
• གནང་རོགས་ please give
• ལབ་པ་རེད། said

ཚོང་པས་དངུལ་ཁྱེར་ཤོག་ལབ་པ་རེད།

• ཚོང་པས་ the shopkeeper
• དངུལ་ཁྱེར་ཤོག་ bring money
• ལབ་པ་རེད། said

ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་གཉིས་ཀྱིས་དངུལ་འཁྱེར་རྒྱུ་བརྗེད་པ་རེད།

• ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་གཉིས་ཀྱིས་ Kunga and Metok
• དངུལ་ money
• འཁྱེར་རྒྱུ་ to bring
• བརྗེད་པ་རེད། forgot

ང་གཉིས་ཀྱིས་དངུལ་འཁྱེར་རྒྱུ་བརྗེད་འདུག་ལབ།

• ང་གཉིས་ཀྱིས་ the two of us
• དངུལ་ money
• འཁྱེར་རྒྱུ་ to bring
• རྗེད་འདུག་ forgot (the auxiliary འདུག་ implies that they just realized this)

ཚོང་པས་རིན་པ་རྗེས་སུ་སྤྲད་ན་འགྲིག་གི་རེད་ལབ་པ་རེད།

• ཐོང་པས་ the shopkeeper
• རིན་པ་ the price
• རྗེས་སུ་ later
• སྤྲད་ give
• ན་ if
• འགྲིག་གི་རེད། it’ll be fine

ཚོང་པས་ཁོ་གཉིས་ལ་ཁ་བཏགས་གསར་པ་རེ་རེ་སྤྲད།

• ཚོང་པས་ the shopkeeper
• ཁོ་གཉིས་ལ་ to the two of them
• ཁ་བཏགས་གསར་པ་རེ་རེ་ a new khata each
• སྤྲད། gave

ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་གཉིས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཕྱིན་པ་རེད།

• ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་གཉིས་ Kunga and Metok
• གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ to the temple
• ཕྱིན་པ་རེད། went

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་མཆོད་ཁང་ནང་མཆོད་མེ་མང་པོ་ཡོད་པ་མཐོང་།

• ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ the two of them
• མཆོད་ཁང་ནང་ in the shrine room
• མཆོད་མེ་མང་པོ་ many offering lamps
• ཡོད་པ་ existing
• མཐོང་། saw

བུམ་པའི་ནང་མེ་ཏོག་སྙིང་རྗེ་མོ་མང་པོ་མཐོང་བ་རེད།

• བུམ་པའི་ནང་ in vases
• མེ་ཏོག་སྙིང་རྗེ་མོ་མང་པོ་ many pretty flowers
• མཐོང་བ་རེད། saw

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པའི་སྐུ་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་མཇལ་དར་ཕུལ།

• ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ the two of them
• སྟོན་པའི་སྐུ་ the Body (i.e. statue) of the Teacher (i.e. the Buddha)
• ཕྱག་བཙལ་ནས་ prostrated, and (ཕྱག་ + past tense verb root བཙལ་)
• མཇལ་དར་ jäldar (i.e. a khata that’s offered when meeting someone)
• ཕུལ། offered (past tense verb root)

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱབས་འགྲོ་འདོན་གྱིན་འདོན་གྱིན་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་ཕྱི་ལ་ཐོན།

• ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ the two of them
• སྐྱབས་འགྲོ་ refuge
• འདོན་གྱིན་འདོན་གྱིན་ while reciting
• སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་ prayed, and
• ཕྱི་ལ་ outside
• ཐོན། left

རྗེས་སུ་ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཚོང་པ་ལ་དངུལ་སྤྲད་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་རེད།

• རྗེས་སུ་ later
• ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ the two of them
• ཚོང་པ་ལ་ to the shopkeeper
• དངུལ་སྤྲད་ནས་ gave the money and
• ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་རེད། said thank-you

On Saga Dawa, on the fifteenth day, Kunga and Metok went for chöjäl. That day is the birthday of the Teacher, the Buddha, the Tathagata. Metok saw many khatas in the store. Kunga said, “Please give us two khatas.” The shopkeeper said, “Bring money.” Kunga and Metok said, “We forgot to bring money!” The shopkeeper said, “It’s okay if you pay the amount later.” The shopkeeper gave them a new khata each. Kunga and Metok went to the temple. They saw many offering lamps in the shrine room. They saw many pretty flowers in vases. They prostrated to the Body of the Teacher and offered jäldar. They prayed while reciting refuge, and went outside. Later, they gave the money to the shopkeeper and said thank-you.

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་ནང་དུ་གཅིག་པུར་བསྡད་ཡོད། དབྱངས་ཅན་ཇ་འཐུང་འདོད་བྱུང་བ་རེད། ཇ་དམ་ནང་ལ་ཇ་ཡོད་མ་རེད། དབྱངས་ཅན་ཐབ་ཚང་ནང་ལ་བོད་ཇ་བཟོ་བར་ཕྱིན་པ་རེད། མོས་ཧ་ཡང་ནང་ཆུ་བླུགས་ནས་ཐབ་ལ་མེ་བཏང་བ་རེད། མོས་ཇ་སྐམ་པོ་སྦར་མོ་གང་ཧ་ཡང་ལ་བླུགས་། མོས་ཇ་མདོང་ནང་ལ་འོ་མ་དང་མར་བླུགས། དབྱངས་ཅན་གྱིས་མདོང་མོའི་ནང་དུ་ཇ་བཙགས་པ་རེད། མོས་མདོང་མོའི་ནང་ལ་ཇ་བསྲུབས་པ་རེད། མོས་དཀར་ཡོལ་གཉིས་ནང་ལ་ཇ་བླུགས། ཚེ་རིང་གིས་ཇ་འདི་ཞིམ་པོ་ཆགས་མི་འདུག་ལབ་པ་རེད། དབྱངས་ཅན་གྱིས་ཇ་ལ་ཚྭ་རྒྱག་རྒྱུ་བརྗེད་འདུག་ཟེར། མོས་དཀར་ཡོལ་ནང་ལ་ཚྭ་བརྒྱབ་པ་རེད། ཚེ་རིང་གིས་ཇ་དམ་ནང་ལ་ཚྭ་བརྒྱབ་པ་རེད། དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གིས་བོད་ཇ་ཞིམ་པོ་འཐུངས་པ་རེད།

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་ནང་དུ་གཅིག་པུར་བསྡད་ཡོད།

• ཉི་མ་གཅིག་ one day
• དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་ Yangchen and Tsering
• ནང་དུ་ at home
• གཅིག་པུར་ alone
• བསྡད་ཡོད། were staying

དབྱངས་ཅན་ཇ་འཐུང་འདོད་བྱུང་བ་རེད།

• དབྱངས་ཅན་ Yangchen
• ཇ་ tea
• འཐུང་འདོད་ a wish to drink
• བྱུང་བ་རེད། arose

ཇ་དམ་ནང་ལ་ཇ་ཡོད་མ་རེད།

• ཇ་དམ་ནང་ལ་ in the tea-thermos
• ཇ་ tea
• ཡོད་མ་རེད། there was not

དབྱངས་ཅན་ཐབ་ཚང་ནང་ལ་བོད་ཇ་བཟོ་བར་ཕྱིན་པ་རེད།

• དབྱངས་ཅན་ Yangchen
• ཐབ་ཚང་ནང་ལ་ in the kitchen
• བོད་ཇ་ Tibetan tea
• བཟོ་བར་ in order to make
• ཕྱིན་པ་རེད། went

མོས་ཧ་ཡང་ནང་ཆུ་བླུགས་ནས་ཐབ་ལ་མེ་བཏང་བ་རེད།

• མོས་ she (marked with {གིས་})
• ཧ་ཡང་ནང་ in a pot
• ཆུ་ water
• བླུགས་ནས་ poured, and
• ཐབ་ལ་ on the stove
• མེ་ a fire
• བཏང་བ་རེད། set

མོས་ཇ་སྐམ་པོ་སྦར་མོ་གང་ཧ་ཡང་ལ་བླུགས།

• མོས་ she (marked with {གིས་})
• ཇ་ tea
• སྐམ་པོ་ dried
• སྦར་མོ་ handful
• གང་ one
• ཧ་ཡང་ལ་ in the pot
• བླུགས། poured

མོས་ཇ་མདོང་ནང་ལ་འོ་མ་དང་མར་བླུགས།

• མོས་ she (marked with {གིས་})
• ཇ་མདོང་ནང་ལ་ in the tea-churner
• འོ་མ་དང་མར་ milk and butter
• བླུགས། poured

དབྱངས་ཅན་གྱིས་མདོང་མོའི་ནང་དུ་ཇ་བཙགས་པ་རེད།

• དབྱངས་ཅན་གྱིས་ Yangchen (marked with {གིས་})
• མདོང་མོའི་ནང་དུ་ in the churner
• ཇ་ tea
• བཙགས་པ་རེད། strained

མོས་མདོང་མོའི་ནང་ལ་ཇ་བསྲུབས་པ་རེད།

• མོས་ she (marked with {གིས་})
• མདོང་མོའི་ནང་ལ་ in the churner
• ཇ་ tea
• བསྲུབས་པ་རེད། churned

མོས་དཀར་ཡོལ་གཉིས་ནང་ལ་ཇ་བླུགས།

• མོས་ she (marked with {གིས་})
• དཀར་ཡོལ་གཉིས་ནང་ལ་ in two cups (here, mugs)
• ཇ་ tea
• བླུགས། poured

ཚེ་རིང་གིས་ཇ་འདི་ཞིམ་པོ་ཆགས་མི་འདུག་ལབ་པ་རེད།

• ཚེ་རིང་གིས་ Tsering
• ཇ་འདི་ this tea
• ཞིམ་པོ་ tasty
• ཆགས་མི་འདུག་ isn’t tasty! (the འདུག་ auxiliary implies that you just found out about something)
• ལབ་པ་རེད། said

དབྱངས་ཅན་གྱིས་ཇ་ལ་ཚྭ་རྒྱག་རྒྱུ་བརྗེད་འདུག་ཟེར།

• དབྱངས་ཅན་གྱིས་ Yangchen
• ཇ་ལ་ to the tea
• ཚྭ་རྒྱག་རྒྱུ་ to add salt (ཚྭ་ “salt” + the verbalizer རྒྱག་)
• བརྗེད་འདུག་ forgot!
• ཟེར། said

མོས་དཀར་ཡོལ་ནང་ལ་ཚྭ་བརྒྱབ་པ་རེད།

• མོས་ she
• དཀར་ཡོལ་ནང་ལ་ in the mugs
• ཚྭ་བརྒྱབ་པ་རེད། added salt

ཚེ་རིང་གིས་ཇ་དམ་ནང་ལ་ཚྭ་བརྒྱབ་པ་རེད།

• ཚེ་རིང་གིས་ Tsering
• ཇ་དམ་ནང་ལ་ in the tea-thermos
• ཚྭ་བརྒྱབ་པ་རེད། added salt

དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གིས་བོད་ཇ་ཞིམ་པོ་འཐུངས་པ་རེད།

• དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གིས་ Yangchen and Tsering
• བོད་ཇ་ Tibetan tea
• ཞིམ་པོ་ tasty
• འཐུངས་པ་རེད། drank

One day, Yangchen and Tsering were staying home alone. Yangchen felt like drinking tea. There was no tea in the tea-thermos. Yangchen went to the kitchen to make Tibetan tea. She poured water in a pot, and lit a fire on the stove. She poured a handful of dried tea into the pot. She poured milk and butter into the tea-churner. Yangchen strained tea into the churner. She churned the tea in the churner. She poured the tea into two mugs. Tsering said, “This tea isn’t tasty!” Yangchen said, “I forgot to add salt to the tea!” She added salt into the mugs. Tsering added salt into the tea-thermos. Yangchen and Tsering drank tasty Tibetan tea.

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་བློ་བཟང་དང་ཀུན་བཟང་སྤོ་ལོ་རྩེ་བཞིན་ཡོད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྤོ་ལོ་གཡུག་རེས་བརྩེས་པ་རེད། བློ་བཟང་གིས་སྤོ་ལོ་མཐོ་པོར་གཡུགས། སྤོ་ལོ་ཤིང་སྡོང་གི་ཡལ་གའི་བར་ལ་འཁར་བ་རེད། ཀུན་བཟང་གིས་རྒྱུག་པ་ཞིག་ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། རྒྱུག་པ་དེ་ཐུང་དྲགས་ནས་མ་རྙོབ་པ་རེད། བློ་བཟང་གིས་ཤིང་སྡོང་འགུལ་སྐྱོད་གཏོང་ཐབས་བྱས། ཤིང་སྡོང་འགུལ་སྐྱོད་གཏོང་མ་ཐུབ་པ་རེད། ཀུན་བཟང་གིས་སྤོ་ལོ་ལ་རྡོ་ཞིག་གཞུས་པ་རེད། རྡོ་དེ་ཡང་སྤོ་ལོ་ལ་མ་ཁེལ་པ་རེད། གློ་བུར་དུ་ལྷགས་པ་ཆེན་པོ་བརྒྱབ་པ་རེད། ཤིང་སྡོང་དེ་གཡོན་ཕྱོགས་སུ་ཕར་འགུལ། ཤིང་སྡོང་དེ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ཚུར་འགུལ། སྤོ་ལོ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་མར་ཟགས་ཡོང་བ་རེད། ཀུན་བཟང་གིས་སྤོ་ལོ་དེ་བར་སྣང་ལ་མཐོ་པོར་གཡུགས་པ་རེད།

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་བློ་བཟང་དང་ཀུན་བཟང་སྤོ་ལོ་རྩེ་བཞིན་ཡོད།

• ཉི་མ་གཅིག་ one day
• བློ་བཟང་དང་ཀུན་བཟང་ Lopsang and Kunsang
• སྤོ་ལོ་ ball
• རྩེ་བཞིན་ཡོད། were playing

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྤོ་ལོ་གཡུག་རེས་བརྩེས་པ་རེད།

• ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ they
• སྤོ་ལོ་ ball
• གཡུག་རེས་ throw to each other
• བརྩེས་པ་རེད། played

བློ་བཟང་གིས་སྤོ་ལོ་མཐོ་པོར་གཡུགས།

• བློ་བཟང་གིས་ Lopsang
• སྤོ་ལོ་ the ball
• མཐོ་པོར་ up high
• གཡུགས། threw

སྤོ་ལོ་ཤིང་སྡོང་གི་ཡལ་གའི་བར་ལ་འཁར་བ་རེད།

• སྤོ་ལོ་ the ball
• ཤིང་སྡོང་གི་ of a tree
• ཡལ་གའི་བར་ལ་ between the branches
• འཁར་བ་རེད། got stuck

ཀུན་བཟང་གིས་རྒྱུག་པ་ཞིག་ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད།

• ཀུན་བཟང་གིས་ Kunsang
• རྒྱུག་པ་ཞིག་ a stick
• ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། came carrying / brought over

རྒྱུག་པ་དེ་ཐུང་དྲགས་ནས་མ་རྙོབ་པ་རེད།

• རྒྱུག་པ་དེ་ that stick
• ཐུང་དྲགས་ནས་ was too short, so
• མ་རྙོབ་པ་རེད། it didn’t reach

བློ་བཟང་གིས་ཤིང་སྡོང་འགུལ་སྐྱོད་གཏོང་ཐབས་བྱས།

• བློ་བཟང་གིས་ Lopsang
• ཤིང་སྡོང་ the tree
• འགུལ་སྐྱོད་གཏོང་ to shake (འགུལ་སྐྱོད་ “a shake” + the verbalizer གཏོང་)
• ཐབས་བྱས་ tried

ཤིང་སྡོང་འགུལ་སྐྱོད་གཏོང་མ་ཐུབ་པ་རེད།

• ཤིང་སྡོང་ the tree
• འགུལ་སྐྱོད་གཏོང་ to shake
• མ་ཐུབ་པ་རེད། couldn’t

ཀུན་བཟང་གིས་སྤོ་ལོ་ལ་རྡོ་ཞིག་གཞུས་པ་རེད།

• ཀུན་བཟང་གིས་ Kunsang
• སྤོ་ལོ་ལ་ at the tree
• རྡོ་ཞིག་ a rock
• གཞུས་པ་རེད། threw

རྡོ་དེ་ཡང་སྤོ་ལོ་ལ་མ་ཁེལ་པ་རེད།

• རྡོ་དེ་ཡང་ that rock also / even that rock
• སྤོ་ལོ་ལ་ to the ball
• མ་ཁེལ་པ་རེད། didn’t hit

གློ་བུར་དུ་ལྷགས་པ་ཆེན་པོ་བརྒྱབ་པ་རེད།

• གློ་བུར་དུ་ suddenly
• ལྷགས་པ་ wind
• ཆེན་པོ་ big
• བརྒྱབ་པ་རེད། blew (རླུང་ “wind” + the verbalizer བརྒྱབ་)

ཤིང་སྡོང་དེ་གཡོན་ཕྱོགས་སུ་ཕར་འགུལ།

• ཤིང་སྡོང་དེ་ the tree
• གཡོན་ཕྱོགས་སུ་ to the left
• ཕར་ over
• འགུལ་ swayed

ཤིང་སྡོང་དེ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ཚུར་འགུལ།

• ཤིང་སྡོང་དེ་ the tree
• གཡས་ཕྱོགས་སུ་ to the right
• ཚུར་ back
• འགུལ་ swayed

སྤོ་ལོ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་མར་ཟགས་ཡོང་བ་རེད།

• སྤོ་ལོ་དེ་ the ball
• རང་བཞིན་གྱིས་ naturally / by itself
• མར་ down
• ཟགས་ fall
• ཡོང་བ་རེད། came

ཀུན་བཟང་གིས་སྤོ་ལོ་དེ་བར་སྣང་ལ་མཐོ་པོར་གཡུགས་པ་རེད།

• ཀུན་བཟང་གིས་ Kunsang
• སྤོ་ལོ་དེ་ the ball
• བཪ་སྣང་ལ་ in the air
• མཐོ་པོར་ up high
• གཡུགས་པ་རེད། threw

One day, Lopsang and Kunsang were playing ball. They were playing catch [lit. “playing throw-the-ball-to-each-other”]. Lopsang threw the ball up high. The ball got stuck between the branches of a tree. Kunsang brought over a stick. The stick was too short, so it didn’t reach. Lopsang tried to shake the tree. He couldn’t shake the tree. Kunsang threw a rock at the tree. Even that rock didn’t hit it. Suddenly, a great wind blew. The tree swayed over to the left. The tree swayed back to the right. The ball came falling down naturally. Kunsang threw the ball up high in the air.

༄༅། །བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་གཉིས་ཀུ་ཤུ་ལ་དགའ་པོ་ཡོད། མཚན་མོ་ཞིག་ལ་ཙི་ཙིས་ཀུ་ཤུ་ཚང་མར་སོ་བརྒྱབ་ནས་བཟས། ཀུ་ཤུ་འཕྲོ་བརླག་ཕྱིན་པ་ཨ་མས་མཐོང་བ་རེད། ཨ་མ་ཞོགས་པ་སྔ་པོར་ཀུ་ཤུ་ཉོ་བར་ཁྲོམ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད། བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་གཉིད་སད་དུས་ཨ་མ་ནང་ལ་མེད། ཨ་མ་སླེབས་ནས་ཁོ་གཉིས་ལ་ཙི་ཙིའི་སྐོར་བཤད་པ་རེད། བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་ཀུ་ཤུ་སི་རའི་ནང་དུ་བླུགས། ཨ་མས་སི་རའི་སྒང་ལ་རས་ཤིག་བཀབ་པ་རེད། ཙི་ཙིས་ཡང་བསྐར་རས་དང་ཀུ་ཤུ་ལ་སོ་བརྒྱབ་ནས་བཟས། ནང་མི་ཚང་མ་ཉོབ་ཐག་ཆོད་པ་རེད། ཨ་མས་ཡང་བསྐྱར་ཀུ་ཤུ་སོས་པ་ཉོས་ནས་ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། ཨ་མས་ཀུ་ཤུ་ལ་ལྕགས་གཟེབ་ཅིག་བཀབ་པ་རེད། ཙི་ཙི་ལྕགས་གཟེབ་ནང་འཛུལ་མ་ཐུབ་པ་རེད། ཙི་ཙིས་ཀུ་ཤུ་ཟ་མ་ཐུབ་པ་རེད། བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོའི་ཀུ་ཤུ་ལ་སྐྱོན་མ་བྱུང་བ་རེད།

༄༅། །བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་གཉིས་ཀུ་ཤུ་ལ་དགའ་པོ་ཡོད།

• བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་གཉིས་ Tashi and Lhamo
• ཀུ་ཤུ་ལ་ apples
• དགའ་པོ་ཡོད། liked

མཚན་མོ་ཞིག་ལ་ཙི་ཙིས་ཀུ་ཤུ་ཚང་མར་སོ་བརྒྱབ་ནས་བཟས།

• མཚན་མོ་ཞིག་ལ་ one night
• ཙི་ཙིས་ mice
• ཀུ་ཤུ་ཚང་མར་ all the apples
• སོ་ “tooth” (n.) + བརྒྱབ་ verbalizer (v.) = སོ་བརྒྱབ་ chewed
• ནས་ and
• བཟས། ate

ཀུ་ཤུ་འཕྲོ་བརླག་ཕྱིན་པ་ཨ་མས་མཐོང་བ་རེད།

• ཀུ་ཤུ་ the apples
• འཕྲོ་བརླག་ “waste” (n.) + ཕྱིན་པ་ “gone” (v.) = འཕྲོ་བརླག་ཕྱིན་པ་ ruined
• ཨ་མས་ mother
• མཐོང་བ་རེད། saw

ཨ་མ་ཞོགས་པ་སྔ་པོར་ཀུ་ཤུ་ཉོ་བར་ཁྲོམ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད།

• ཨ་མས་ mother
• ཞོགས་པ་སྔ་པོར་ in the early morning
• ཀུ་ཤུ་ apples
• ཉོ་བར་ to buy
• ཁྲོམ་ལ་ to the market
• ཕྱིན་པ་རེད། went

བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་གཉིད་སད་དུས་ཨ་མ་ནང་ལ་མེད།

• བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་ Tashi and Lhamo
• གཉིད་ “sleep” (n.) + སད་ “wake” (v.) = གཉིས་སད་ “wake up” (v.)
• དུས་ when
• ཨ་མ་ mother
• ནང་ལ་ at home
• མེད། was not

ཨ་མ་སླེབས་ནས་ཁོ་གཉིས་ལ་ཙི་ཙིའི་སྐོར་བཤད་པ་རེད།

• ཨ་མ་ mother
• སླེབས་ནས་ arrived and
• ཁོ་གཉིས་ལ་ to them
• ཙི་ཙིའི་སྐོར་ about the mice
• བཤད་པ་རེད། told

བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་ཀུ་ཤུ་སི་རའི་ནང་དུ་བླུགས།

• བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་ Tashi
• ཀུ་ཤུ་ the apples
• སི་རའི་ནང་དུ་ in a basket
• བླུགས། poured

ཨ་མས་སི་རའི་སྒང་ལ་རས་ཤིག་བཀབ་པ་རེད།

• ཨ་མས་ mother
• སི་རའི་སྒང་ལ་ on the basket
• རས་ཤིག་ a cloth
• བཀབ་པ་རེད། covered

ཙི་ཙིས་ཡང་བསྐར་རས་དང་ཀུ་ཤུ་ལ་སོ་བརྒྱབ་ནས་བཟས།

• ཙི་ཙིས་ the mice
• ཡང་བསྐྱར་ again
• རས་དང་ཀུ་ཤུ་ལ་ the cloth and apples
• སོ་བརྒྱབ་ནས་ chewed and
• བཟས། ate

ནང་མི་ཚང་མ་ཉོབ་ཐག་ཆོད་པ་རེད།

• ནང་མི་ཚང་མ་ the whole family
• ཉོབ་ཐག་ཆོད་པ་རེད། was totally dejected

ཨ་མས་ཡང་བསྐྱར་ཀུ་ཤུ་སོས་པ་ཉོས་ནས་ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད།

• ཨ་མས་ mother
• ཡང་བསྐྱར་ again
• ཀུ་ཤུ་སོས་པ་ fresh apples
• ཉོས་ནས་ bought and
• ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། brought

ཨ་མས་ཀུ་ཤུ་ལ་ལྕགས་གཟེབ་ཅིག་བཀབ་པ་རེད།

• ཨ་མས་ mother
• ཀུ་ཤུ་ལ་ the apples
• ལྕགས་གཟེབ་ཅིག་ a metal cage
• བཀབ་པ་རེད། covered

ཙི་ཙི་ལྕགས་གཟེབ་ནང་འཛུལ་མ་ཐུབ་པ་རེད།

• ཙི་ཙི་ the mice
• ལྕགས་གཟེབ་ནང་ in the metal cage
• འཛུལ་ enter
• མ་ཐུབ་པ་རེད། could not

ཙི་ཙིས་ཀུ་ཤུ་ཟ་མ་ཐུབ་པ་རེད།

• ཙི་ཙིས་the mice
• ཀུ་ཤུ་ the apples
• ཟ་ eat
• མ་ཐུབ་པ་རེད། could not

བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོའི་ཀུ་ཤུ་ལ་སྐྱོན་མ་བྱུང་བ་རེད།

• བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོའི་ཀུ་ཤུ་ལ་ to Tashi and Lhamo’s apples
• སྐྱོན་ harm
• མ་བྱུང་བ་རེད། did not happen

Tashi and Lhamo liked apples. One night, mice chewed and ate all the apples. Mother saw the ruined apples. Mother went to the market early in the morning to buy apples. When Tashi and Lhamo woke up, mother was not at home. When mother arrived, she told them about the mice. Tashi put the apples in a basket. Mother covered the basket with a cloth. The mice again chewed and ate the cloth and the apples. The whole family was totally dejected. Mother bought fresh apples again and brought them. Mother covered the applies with an iron cage. The mice couldn’t enter the iron cage. The mice couldn’t eat the apples. No harm came to Tashi and Lhamo’s apples.