Söntsa level 2

← back to Reading

སོན་རྩ་ Söntsa is series of Tibetan storybooks published by the ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ Department of Education of the བོད་མིའི་སྒྲིག་བཙུགས་ Central Tibetan Administration. They are designed for children learning to read Tibetan, but they’re useful for second language learners and heritage language learners too.

The Söntsa books are split into four levels of difficulty (1-4), with each level having books on five different topics (animals, festivals, food, games, and relations). Each book comes in both uchän and u-me script.

This page contains the level 2 storybooks. You may want to try reading the books on your own first and try to figure out what they’re saying. If you get stuck, you can make use of the analyses and English translations that I’ve created below.

Click on a section below to jump to it:

Books with analysis and translation

Animal book #1: The Butterfly’s Imprint

The first book on animals is titled ཕྱེ་མ་ལེབ་ཀྱི་པར་རྗེས། The Butterfly’s Imprint.

Uchän:

U-me:

(Mirrors: uchän, u-me)

Tibetan

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མོ་སློབ་གྲྭ་ནས་ལོག་ཡོང་བ་རེད། ཁོ་གཉིས་སྐྱིད་པོའི་ངང་གོམ་པ་བརྒྱབ་ནས་ཡོང་གི་ཡོད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ལམ་ཁའི་འགྲམ་ལ་མེ་ཏོག་གི་ལྡུམ་ར་ཞིག་མཐོང་བ་རེད། ལྡུམ་རའི་ཕྱི་ནས་མེ་ཏོག་སྙིང་རྗེ་པོ་མང་པོ་མཐོང་གི་ཡོད། མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མོ་ལྡུམ་རའི་ནང་དུ་ཕྱིན་པ་རེད། ལྡུམ་རའི་ནང་ལ་རྩི་ཤིང་འདྲ་མིན་མང་པོ་ཡོད་པ་མཐོང་། ལྡུམ་ར་དེ་སྙིང་རྗེ་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ནང་ལ་མེ་ཏོག་དང་ཕྱེ་མ་ལེབ་མང་པོ་ཡོད། མཁའ་འགྲོས་ཉི་མ་མེ་ཏོག་གི་སྒང་ལ་ཕྱེ་མ་ལེབ་བབས་པ་མཐོང་། ཁོ་གཉིས་མགྱོགས་པོ་ཉི་མ་མེ་ཏོག་དེའི་འགྲམ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད། མཁའ་འགྲོས་ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་འཇུ་ཐབས་བྱས་པ་རེད། ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་གནམ་ལ་འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད། མཚོ་མོས་རྒྱ་སེ་མེ་ཏོག་གི་སྒང་ལ་ཕྱེ་མ་ལེབ་བབས་པ་མཐོང་། མོ་རྒྱ་སེ་མེ་ཏོག་གི་འགྲམ་ལ་རྒྱུགས་ཕྱིན་པ་རེད། མཚོ་མོས་ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་འཇུ་ཐབས་བྱས་པ་རེད། ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ཡང་བསྐྱར་འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད། མཚོ་མོས་པད་མའི་མེ་ཏོག་སྒང་ལ་ཕྱེ་མ་ལེབ་བབས་པ་མཐོང་། ཁོ་གཉིས་ག་ལེ་ག་ལེར་པད་མའི་མེ་ཏོག་གི་འགྲམ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་འཇུ་ཐབས་བྱས་པ་རེད། ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ཐག་རིང་པོར་འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད། མཁའ་འགྲོས་མེ་ཏོག་མ་ལི་ཀའི་སྒང་ལ་ཕྱེ་མ་ལེབ་བབས་པ་མཐོང་། ཁོ་གཉིས་མེ་ཏོག་མ་ལི་ཀའི་འགྲམ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད། མཁའ་འགྲོས་ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་འཇུ་ཐུབ་པ་རེད། མོས་ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་སྦར་མོའི་ནང་དུ་ཉར་ཡོད་པ་རེད། མཁའ་འགྲོས་སྦར་མོ་ཁ་ཕྱེ་ནས་བལྟས་པ་རེད། ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ལམ་སང་འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད། མཁའ་འགྲོའི་ལག་མཐིལ་ལ་པར་རྗེས་སྙིང་རྗེ་པོ་ཞིག་འགོས་པ་མཐོང་། པར་རྗེས་སྙིང་རྗེ་པོ་དེ་ཕྱེ་མ་ལེབ་ཀྱི་གཤོག་པའི་པར་རྗེས་རེད། མཁའ་འགྲོས་པར་རྗེས་དེ་མཚོ་མོ་ལ་བསྟན་པ་རེད། མཚོ་མོས་པར་རྗེས་དེ་མོ་རང་གི་སྦར་མཐིལ་ལ་ལེན་ཐབས་བྱས་པ་རེད།

Analysis

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མོ་སློབ་གྲྭ་ནས་ལོག་ཡོང་བ་རེད།

  • ཉི་མ་གཅིག་ one day
  • མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མོ་ Khandro and Tsomo
  • སློབ་གྲྭ་ནས་ from school
  • ལོག་ཡོང་བ་རེད། were coming returning

ཁོ་གཉིས་སྐྱིད་པོའི་ངང་གོམ་པ་བརྒྱབ་ནས་ཡོང་གི་ཡོད།

  • ཁོ་གཉིས་ they
  • སྐྱི་པོའི་ངང་ happily
  • གོམ་པ་བརྒྱབ་ནས་ while walking
  • ཡོང་གི་ཡོད། were coming

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ལམ་ཁའི་འགྲམ་ལ་མེ་ཏོག་གི་ལྡུམ་ར་ཞིག་མཐོང་བ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ they
  • ལམ་ཁའི་འགྲམ་ལ་ beside the road
  • མེ་ཏོག་གི་ལྡུམ་ར་ཞིག་ a flower garden
  • མཐོང་བ་རེད། saw

ལྡུམ་རའི་ཕྱི་ནས་མེ་ཏོག་སྙིང་རྗེ་པོ་མང་པོ་མཐོང་གི་ཡོད།

  • ལྡུམ་རའི་ཕྱི་ནས་ from outside the flower garden
  • མེ་ཏོག་སྙིང་རྗེ་པོ་མང་པོ་ many pretty flowers
  • མཐོང་གི་ཡོད། saw

མཁའ་འགྲོ་དང་མཚོ་མོ་ལྡུམ་རའི་ནང་དུ་ཕྱིན་པ་རེད།

  • མཁའ་འགྲོ་དང་མཐོ་མོ་ Khandro and Tsomo
  • ལྡུམ་རའི་ནང་དུ་ into the garden
  • ཕྱིན་པ་རེད། went

ལྡུམ་རའི་ནང་ལ་རྩི་ཤིང་འདྲ་མིན་མང་པོ་ཡོད་པ་མཐོང་།

  • ལྡུམ་རའི་ནང་ལ་ in the garden
  • རྩི་ཤིང་འདྲ་མིན་མང་པོ་ many different plants
  • ཡོད་པ་ existing / that there were
  • མཐོང་། saw

ལྡུམ་ར་དེ་སྙིང་རྗེ་པོ་ཞེ་དྲག་ཡོད་པ་རེད།

  • ལྡུམ་ར་དེ་ the garden
  • སྙིང་རྗེ་པོ་ཞེ་དྲག་ very pretty
  • ཡོད་པ་རེད། was

དེའི་ནང་ལ་མེ་ཏོག་དང་ཕྱེ་མ་ལེབ་མང་པོ་ཡོད།

  • དེའི་ནང་ལ་ in it
  • མེ་ཏོག་དང་ཕྱེ་མ་ལེབ་མང་པོ་ many flowers and butterflies
  • ཡོད། there were

མཁའ་འགྲོས་ཉི་མ་མེ་ཏོག་གི་སྒང་ལ་ཕྱེ་མ་ལེབ་བབས་པ་མཐོང་།

  • མཁའ་འགྲོས་ Khandro
  • ཉི་མ་མེ་ཏོག་གི་སྒང་ལ་ on top of a sunflower
  • ཕྱེ་མ་ལེབ་ a butterfly
  • བབས་པ་ landing
  • མཐོང་། saw

ཁོ་གཉིས་མགྱོགས་པོ་ཉི་མ་མེ་ཏོག་དེའི་འགྲམ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ they
  • མགྱོགས་པོ་ quickly
  • ཉི་མ་མེ་ཏོག་དེའི་འགྲམ་ལ་ beside the sunflower
  • ཕྱིན་པ་རེད། went

མཁའ་འགྲོས་ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་འཇུ་ཐབས་བྱས་པ་རེད།

  • མཁའ་འགྲོས་ Khandro
  • ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ the butterfly
  • འཇུ་ catch
  • ཐབས་བྱས་པ་རེད། tried

ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་གནམ་ལ་འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད།

  • ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ the butterfly
  • གནམ་ལ་ into the sky
  • འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད། went flying

མཚོ་མོས་རྒྱ་སེ་མེ་ཏོག་གི་སྒང་ལ་ཕྱེ་མ་ལེབ་བབས་པ་མཐོང་།

  • མཚོ་མོས་ Tsomo
  • རྒྱ་སེ་མེ་ཏོག་གི་སྒང་ལ་ on top of a rose
  • ཕྱེ་མ་ལེབ་ a butterfly
  • བབས་པ་ landing
  • མཐོང་། saw

མོ་རྒྱ་སེ་མེ་ཏོག་གི་འགྲམ་ལ་རྒྱུགས་ཕྱིན་པ་རེད།

  • མོ་ she
  • རྒྱ་སེ་མེ་ཏོག་གི་འགྲམ་ལ་ beside the rose
  • རྒྱུགས་ཕྱིན་པ་རེད། went running

མཚོ་མོས་ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་འཇུ་ཐབས་བྱས་པ་རེད།

  • མཚོ་མོས་ Tsomo
  • ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ the butterfly
  • འཇུ་ catch
  • ཐབས་བྱས་པ་རེད། tried

ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ཡང་བསྐྱར་འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད།

  • ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ the butterfly
  • ཡང་བསྐྱར་ again
  • འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད། went flying

མཚོ་མོས་པད་མའི་མེ་ཏོག་སྒང་ལ་ཕྱེ་མ་ལེབ་བབས་པ་མཐོང་།

  • མཚོ་མོས་ Tsomo
  • པད་མའི་མེ་ཏོག་སྒང་ལ་ on a lotus flower
  • ཕྱེ་མ་ལེབ་ a butterfly
  • བབས་པ་ landing
  • མཐོང་། saw

ཁོ་གཉིས་ག་ལེ་ག་ལེར་པད་མའི་མེ་ཏོག་གི་འགྲམ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ they
  • ག་ལེ་ག་ལེར་ slowly
  • པད་མའི་མེ་ཏོག་གི་འགྲམ་ལ་ beside the lotus flower
  • ཕྱིན་པ་རེད། went

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་འཇུ་ཐབས་བྱས་པ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ they
  • ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ the butterfly
  • འཇུ་ catch
  • ཐབས་བྱས་པ་རེད། tried

ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ཐག་རིང་པོར་འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད།

  • ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ the butterfly
  • ཐག་རིང་པོར་ far away
  • འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད། went flying

མཁའ་འགྲོས་མེ་ཏོག་མ་ལི་ཀའི་སྒང་ལ་ཕྱེ་མ་ལེབ་བབས་པ་མཐོང་།

  • མཁའ་འགྲོས་ Khandro
  • མེ་ཏོག་མ་ལི་ཀའི་སྒང་ལ་ on a malika flower
  • ཕྱེ་མ་ལེབ་ a butterfly
  • བབས་པ་ landing
  • མཐོང་། saw

ཁོ་གཉིས་མེ་ཏོག་མ་ལི་ཀའི་འགྲམ་ལ་ཕྱིན་པ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ they
  • མེ་ཏོག་མ་ལི་ཀའི་འགྲམ་ལ་ beside the malika flower
  • ཕྱིན་པ་རེད། went

མཁའ་འགྲོས་ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་འཇུ་ཐུབ་པ་རེད།

  • མཁའ་འགྲོས་ Khandro
  • ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ the butterfly
  • འཇུ་ catch
  • ཐུབ་པ་རེད། was able

མོས་ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་སྦར་མོའི་ནང་དུ་ཉར་ཡོད་པ་རེད།

  • མོས་ she
  • ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ the butterfly
  • སྦར་མོའི་ནང་དུ་ in hands
  • ཉར་ཡོད་པ་རེད། kept

མཁའ་འགྲོས་སྦར་མོ་ཁ་ཕྱེ་ནས་བལྟས་པ་རེད།

  • མཁའ་འགྲོས་ Khandro
  • སྦར་མོ་ hands
  • ཁ་ཕྱེ་ནས་ opened, and
  • བལྟས་པ་རེད། looked

ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ལམ་སང་འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད།

  • ཕྱེ་མ་ལེབ་དེ་ the butterfly
  • ལམ་སང་ immediately
  • འཕུར་ཕྱིན་པ་རེད། went flying

མཁའ་འགྲོའི་ལག་མཐིལ་ལ་པར་རྗེས་སྙིང་རྗེ་པོ་ཞིག་འགོས་པ་མཐོང་།

  • མཁའ་འགྲོའི་ལག་མཐིལ་ལ་ in Khandro’s palms
  • པར་རྗེས་སྙིང་རྗེ་པོ་ཞིག་ a pretty imprint
  • འགོས་པ་ stained
  • མཐོང་། saw

པར་རྗེས་སྙིང་རྗེ་པོ་དེ་ཕྱེ་མ་ལེབ་ཀྱི་གཤོག་པའི་པར་རྗེས་རེད།

  • པར་རྗེས་སྙིང་རྗེ་པོ་དེ་ the pretty imprint
  • ཕྱེ་མ་ལེབ་ཀྱི་གཤོག་པའི་པར་རྗེས་ the imprint of the butterfly’s wings
  • རེད། was

མཁའ་འགྲོས་པར་རྗེས་དེ་མཚོ་མོ་ལ་བསྟན་པ་རེད།

  • མཁའ་འགྲོས་ Khandro
  • པར་རྗེས་དེ་ the imprint
  • མཚོ་མོ་ལ་ to Tsomo
  • བསྟན་པ་རེད། showed

མཚོ་མོས་པར་རྗེས་དེ་མོ་རང་གི་སྦར་མཐིལ་ལ་ལེན་ཐབས་བྱས་པ་རེད།

  • མཚོ་མོས་ Tsomo
  • པར་རྗེས་དེ་ the imprint
  • མོ་རང་གི་སྦར་མཐིལ་ལ་ in her own hands
  • ལེན་ take
  • ཐབས་བྱས་པ་རེད། tried
Translation

One day, Khandro and Tsomo were coming back from school. They went along walking happily. They saw a flower garden beside the road. From outside the flower garden, they could see many pretty flowers. Khandro and Tsomo went into the garden. They saw many different plants in the garden. The garden was very pretty. There were many flowers and butterflies in it. Khandro saw a butterfly landing on top of a sunflower. They quickly went beside the sunflower. Khandro tried to catch the butterfly. The butterfly went flying into the sky. Tsomo saw a butterfly landing on top of a rose. She ran beside the rose. Tsomo tried to catch the butterfly. The butterfly again went flying away. Tsomo saw a butterfly landing on a lotus flower. They slowly went beside the lotus flower. They tried to catch the butterfly. The butterfly went flying far away. Khandro saw a butterfly landing on a malika flower. They went beside the malika flower. Khandro managed to catch the butterfly. She kept the butterfly in her hands. Khandro opened her hands and looked. The butterfly immediately went flying away. Khandro saw a pretty imprint stained into her palms. The pretty imprint was the imprint of the butterfly’s wings. Khandro showed the imprint to Tsomo. Tsomo tried to take the imprint into her own hands.

Festival book #1: The Green Chupa

The first book on festivals is titled ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ། The Green Chupa.

Uchän:

U-me:

(Mirrors: uchän, u-me)

Tibetan

༄༅། །ལོ་གསར་སླེབས་པ་ལ་ཉི་མ་གཉིས་ལས་མེད། ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་པ་ལགས་དང་མཉམ་དུ་ཁྲོམ་ལ་ཕྱིན། ཁོ་ཚོ་ཚོང་ཁང་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ནང་ལ་འཛུལ་བ་རེད། ཁོ་ཚོས་ལོ་གསར་གྱི་ཆེད་དུ་གཟབ་སྤྲོས་ཉོ་འདོད་བྱས། ཀུན་དགས་འོག་འཇུག་ཅིག་བདམས་པ་རེད། འོག་འཇུག་དེ་དཀར་པོ་འོད་ཆེམ་ཆེམ་ཞིག་ཡོད། མེ་ཏོག་གིས་ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་ཞིག་བདམས་པ་རེད། ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་དེ་སྙིང་རྗེ་པོ་ཡོད། ཕྱུ་པ་དེ་མེ་ཏོག་ལ་ཐུང་དྲགས་པ་རེད། ཕྱུ་པ་དེ་མེ་ཏོག་ལ་དམ་དྲགས་པ་རེད། ཚོང་པས་ཕྱུ་པ་དམར་པོ་ཞིག་བསྟན་པ་རེད། ཕྱུ་པ་དམར་པོ་དེ་ལ་མེ་ཏོག་གིས་དགའ་པོ་མ་བྱས། ཡང་ཁོ་ཚོ་ཚོང་ཁང་གཞན་ཞིག་ལ་འཛུལ་བ་རེད། ཚོང་ཁང་དེའི་ནང་ལ་ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་ཞིག་ཡོད་པ་མཐོང་། མེ་ཏོག་གིས་ཕྱུ་པ་དེ་གྱོན་པ་རེད། དེ་ལ་མེ་ཏོག་ལ་ཧ་ཅང་རིང་དྲགས་པ་རེད། ཚོང་པས་ཕྱུ་པ་སྔོན་པོ་ཞིག་བསྟན་པ་རེད། ཕྱུ་པ་སྔོན་པོ་དེ་ལ་ཡང་མོས་དགའ་པོ་མ་བྱས། ཁོ་ཚོ་ལ་ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་མ་རག་པ་རེད། མེ་ཏོག་སེམས་སྐྱོ་ནས་ནང་ལ་ལོག ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་ཞིག་ཡོད་པ་མཐོང་། དེ་མེ་ཏོག་གི་ཨ་ཞང་གིས་བསྐུར་བ་རེད། མེ་ཏོག་གིས་ཤོག་སྒམ་དེ་ཁ་ཕྱེ་བ་རེད། དེའི་ནང་ལ་ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་སྙིང་རྗེ་པོ་ཞིག་ཡོད། ཕྱུ་པ་དེ་མེ་ཏོག་གིས་གྱོན་པ་རེད། མོ་རང་ལ་དགོས་པའི་ཕྱུ་པ་རག་ནས་དགའ་ཐག་ཆོད། ཀུན་དགས་འོག་འཇུག་དེ་སྔས་མགོའི་འགྲམ་ལ་བཞག་ནས་ཉལ། མེ་ཏོག་གིས་ཕྱུ་པ་དེ་སྔས་མགོའི་འོག་ལ་བཞག་ནས་ཉལ། ལོ་གསར་གྱི་ཞོགས་པར་ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་གཟབ་སྤྲོས་གྱོན། དེ་ནས་ཁོ་གཉིས་དགོན་པར་མཆོད་མཇལ་ལ་ཕྱིན།

Analysis

༄༅། །ལོ་གསར་སླེབས་པ་ལ་ཉི་མ་གཉིས་ལས་མེད།

  • ལོ་གསར་སླེབས་པ་ལ་ to the arrival of Losar (i.e. Tibetan new year)
  • ཉི་མ་གཉིས་ལས་ other than two days
  • མེད། there was not

ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་པ་ལགས་དང་མཉམ་དུ་ཁྲོམ་ལ་ཕྱིན།

  • ཀུན་དགའ་དང་མེ་ཏོག་ Kunga and Metok
  • པ་ལགས་དང་མཉམ་དུ་ with father
  • ཁྲོམ་ལ་ to the market
  • ཕྱིན། went

ཁོ་ཚོ་ཚོང་ཁང་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ནང་ལ་འཛུལ་བ་རེད།

  • ཁོ་ཚོ་ they
  • ཚོང་ཁང་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ནང་ལ་ into a big store
  • འཛུལ་བ་རེད། entered

ཁོ་ཚོས་ལོ་གསར་གྱི་ཆེད་དུ་གཟབ་སྤྲོས་ཉོ་འདོད་བྱས།

  • ཁོ་ཚོས་ they
  • ལོ་གསར་གྱི་ཆེད་དུ་ for Losar
  • གཟབ་སྤྲོས་ finery
  • ཉོ་འདོད་བྱས། wanted to buy

ཀུན་དགས་འོག་འཇུག་ཅིག་བདམས་པ་རེད།

  • ཀུན་དགས་ Kunga
  • འོག་ཇུག་ཅིག་ an okjuk (i.e. a type of Tibetan shirt)
  • བདམས་པ་རེད། chose / picked

འོག་འཇུག་དེ་དཀར་པོ་འོད་ཆེམ་ཆེམ་ཞིག་ཡོད།

  • འོག་འཇུག་དེ་ the okjuk
  • དཀར་པོ་ white
  • འོད་ཆེམ་ཆེམ་ radiant
  • ཞིག་ a
  • ཡོད། was

མེ་ཏོག་གིས་ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་ཞིག་བདམས་པ་རེད།

  • མེ་ཏོག་གིས་ Metok
  • ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་ཞིག་ a green chupa (i.e. a type of Tibetan dress)
  • བདམས་པ་རེད། chose / picked

ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་དེ་སྙིང་རྗེ་པོ་ཡོད།

  • ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་དེ་ the green chupa
  • སྙིང་རྗེ་པོ་ pretty
  • ཡོད། was

ཕྱུ་པ་དེ་མེ་ཏོག་ལ་ཐུང་དྲགས་པ་རེད།

  • ཕྱུ་པ་དེ་ the chupa
  • མེ་ཏོག་ལ་ on Metok
  • ཐུང་དྲགས་པ་རེད། was too short

ཕྱུ་པ་དེ་མེ་ཏོག་ལ་དམ་དྲགས་པ་རེད།

  • ཕྱུ་པ་དེ་ the chupa
  • མེ་ཏོག་ལ་ on Metok
  • དམ་དྲགས་པ་རེད། was too tight

ཚོང་པས་ཕྱུ་པ་དམར་པོ་ཞིག་བསྟན་པ་རེད།

  • ཚོང་པས་ the shopkeeper
  • ཕྱུ་པ་དམར་པོ་ཞིག་ a red chupa
  • བསྟན་པ་རེད། showed

ཕྱུ་པ་དམར་པོ་དེ་ལ་མེ་ཏོག་གིས་དགའ་པོ་མ་བྱས།

  • ཕྱུ་པ་དམར་པོ་དེ་ལ་ the red chupa
  • མེ་ཏོག་གིས་ Metok
  • དགའ་པོ་མ་བྱས། didn’t like

ཡང་ཁོ་ཚོ་ཚོང་ཁང་གཞན་ཞིག་ལ་འཛུལ་བ་རེད།

  • ཡང་ again
  • ཁོ་ཚོ་ they
  • ཚོང་ཁང་ཞན་ཞིག་ལ་ into another store
  • འཛུལ་བ་རེད། entered

ཚོང་ཁང་དེའི་ནང་ལ་ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་ཞིག་ཡོད་པ་མཐོང་།

  • ཚོང་ཁང་དེའི་ནང་ལ་ in that store
  • ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་ཞིག་ a green stupa
  • ཡོད་པ་ existing
  • མཐོང་། saw

མེ་ཏོག་གིས་ཕྱུ་པ་དེ་གྱོན་པ་རེད།

  • མེ་ཏོག་གིས་ Metok
  • ཕྱུ་པ་དེ་ the chupa
  • གྱོན་པ་རེད། wear / put on

དེ་ལ་མེ་ཏོག་ལ་ཧ་ཅང་རིང་དྲགས་པ་རེད།

  • དེ་ལ་ it
  • མེ་ཏོག་ལ་ on Metok
  • ཧ་ཅང་ very
  • རིང་དྲགས་པ་རེད། was too long

ཚོང་པས་ཕྱུ་པ་སྔོན་པོ་ཞིག་བསྟན་པ་རེད།

  • ཚོང་པས་ the shopkeeper
  • ཕྱུ་པ་སྔོན་པོ་ཞིག་ a blue chupa
  • བསྟན་པ་རེད། showed

ཕྱུ་པ་སྔོན་པོ་དེ་ལ་ཡང་མོས་དགའ་པོ་མ་བྱས།

  • ཕྱུ་པ་སྔོན་པོ་དེ་ལ་ཡང་ the blue chupa too
  • མོས་ she
  • དགའ་པོ་མ་བྱས། didn’t like

ཁོ་ཚོ་ལ་ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་མ་རག་པ་རེད།

  • ཁོ་ཚོ་ལ་ they
  • ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་ a green chupa
  • མ་རག་པ་རེད། didn’t get

མེ་ཏོག་སེམས་སྐྱོ་ནས་ནང་ལ་ལོག

  • མེ་ཏོག་ Metok
  • སེམས་སྐྱོ་ནས་ sadly
  • ནང་ལ་ to home
  • ལོག returned

ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་ཞིག་ཡོད་པ་མཐོང་།

  • ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་ on the table
  • རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་ཞིག་ a gift-box
  • ཡོད་པ་ existing
  • མཐོང་། saw

དེ་མེ་ཏོག་གི་ཨ་ཞང་གིས་བསྐུར་བ་རེད།

  • དེ་ it
  • མེ་ཏོག་གི་ཨ་ཞང་གིས་ by Metok’s maternal aunt
  • བསྐུར་བ་རེད། was sent

མེ་ཏོག་གིས་ཤོག་སྒམ་དེ་ཁ་ཕྱེ་བ་རེད།

  • མེ་ཏོག་གིས་ Metok
  • ཤོག་སྒམ་དེ་ the box
  • ཁ་ཕྱེ་བ་རེད། opened

དེའི་ནང་ལ་ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་སྙིང་རྗེ་པོ་ཞིག་ཡོད།

  • དེའི་ནང་ལ་ in it
  • ཕྱུ་པ་ལྗང་ཁུ་སྙིང་རྗེ་པོ་ཞིག་ a pretty green chupa
  • ཡོད། was

ཕྱུ་པ་དེ་མེ་ཏོག་གིས་གྱོན་པ་རེད།

  • ཕྱུ་པ་དེ་ the chupa
  • མེ་ཏོག་གིས་ Metok
  • གྱོན་པ་རེད། wore / put on

མོ་རང་ལ་དགོས་པའི་ཕྱུ་པ་རག་ནས་དགའ་ཐག་ཆོད།

  • མོ་རང་ལ་ for her
  • དགོས་པའི་ཕྱུ་པ་ the chupa that was wanted
  • རག་ནས་ got, and so
  • དགའ་ happy
  • ཐག་ཆོད། was totally

ཀུན་དགས་འོག་འཇུག་དེ་སྔས་མགོའི་འགྲམ་ལ་བཞག་ནས་ཉལ།

  • ཀུན་དགས་ Kunga
  • འོག་འཇུག་དེ་ the okjuk
  • སྔས་མགོའི་འགྲམ་ལ་ beside the pillow
  • བཞག་ནས་ while keeping
  • ཉལ། lie down / go to sleep

མེ་ཏོག་གིས་ཕྱུ་པ་དེ་སྔས་མགོའི་འོག་ལ་བཞག་ནས་ཉལ།

  • མེ་ཏོག་གིས་ Metok
  • ཕྱུ་པ་དེ་ the chupa
  • སྔས་མགོའི་འོག་ལ་ underneath the pillow
  • བཞག་ནས་ while keeping
  • ཉལ། lie down / go to sleep

ལོ་གསར་གྱི་ཞོགས་པར་ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་གཟབ་སྤྲོས་གྱོན།

  • ལོ་གསར་གྱི་ཞོགས་པར་ on the morning of Losar
  • ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ they
  • གཟབ་སྤྲོས་ finery
  • གྱོན། wear / put on

དེ་ནས་ཁོ་གཉིས་དགོན་པར་མཆོད་མཇལ་ལ་ཕྱིན།

  • དེ་ནས་ then
  • ཁོ་གཉིས་ they
  • དགོན་པར་ to the monastery
  • མཆོད་མཇལ་ལ་ for chojel
  • ཕྱིན། went
Translation

It was only two days until Losar. Kunga and Metok went with their father to the market. They entered a big store. They wanted to buy finery for Losar. Kunga picked out an okjuk. The okjuk was a radiant white. Metok picked out a green chupa. The green chupa was pretty. The chupa was too short on Metok. The chupa was too tight on Metok. The shopkeeper showed her a red chupa. Metok didn’t like the red chupa. They went again to another store. They saw that there was a green chupa in that store. Metok put on the chupa. It was much too long on Metok. The shopkeeper showed her a blue chupa. She didn’t like the blue chupa either. They didn’t get a green chupa. Metok sadly returned home. She saw that there was a gift-box on the table. It was sent by Metok’s maternal aunt. Metok opened the box. In it was a pretty green chupa. Metok put on the chupa. She got the chupa that she wanted, so she was totally happy. Kunga went to sleep with the okjuk beside his pillow. Metok went to sleep with the chupa underneath her pillow. On the morning of Losar, they put on their finery. Then they went to the monastery for chojal.

Food book #1: Delicious Kyoma

The first book on food is titled སྐྱོ་མ་ཞིམ་པོ། Delicious Kyoma.

Uchän:

U-me:

(Mirrors: uchän, u-me)

Tibetan

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་དབྱངས་ཅན་ནང་ལ་གཅིག་པུར་བསྡད་ཡོད། ཚེ་རིང་ཕྱི་ནས་ནང་ལ་ལོག་སླེབས་པ་རེད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྤོ་ལོ་བརྩེས་པ་རེད། ཞི་མི་ཨ་ཡས་ཀྱང་ཁོ་གཉིས་མཉམ་དུ་སྤོ་ལོ་བརྩེས། དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གཉིས་གྲོད་ཁོག་ལྟོགས་པ་རེད། ཁོ་གཉིས་ཐབ་ཚང་ནང་ལ་ཁ་ལག་འཚོལ་དུ་ཕྱིན་པ་རེད། གཡས་གཡོན་གང་སར་ཁ་ལག་བཙལ་པ་རེད། ཐབ་ཚང་ནང་ལ་ཁ་ལག་གང་ཡང་མ་རྙེད། ཚེ་རིང་ལ་རྩམ་པ་རྙེད་པ་རེད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱོ་མ་བལྡག་དགོས་བསམས་པ་རེད། དབྱངས་ཅན་གྱིས་ཕོར་བ་དང་ཐུར་མ་ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། ཚེ་རིང་གིས་མར་དང་ཕྱུར་ཞིབ་ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། ཁོ་གཉིས་སྐྱོ་མ་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་ཡོད། ཞི་མི་ཨ་ཡ་ཡང་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་འགྲམ་ལ་སླེབས། དབྱངས་ཅན་གྱིས་ཕོར་པའི་ནང་རྩམ་པ་བླུགས་པ་རེད། མར་དང་ཕྱུར་ཞིབ་ཀྱང་བླུགས་པ་རེད། ཚེ་རིང་གིས་བྱེ་མ་ཀ་ར་བཙལ་པ་རེད། བྱེ་མ་ཀ་རའི་ཤེལ་དམ་མ་རྙེད་པ་རེད། དབྱངས་ཅན་གྱིས་ཆ་སྒམ་ནང་དུ་བལྟས། ཆ་སྒམ་ནང་ནས་བྱེ་མ་ཀ་ར་མ་རྙེད་པ་རེད། ཨ་ཡ་བང་ཁྲིའི་སྒང་ལ་མཆོངས་པ་རེད། དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གིས་ཨ་ཡ་ལ་བལྟས། ཨ་ཡ་འཇུ་བའི་ཆེད་དུ་དབྱངས་ཅན་རྐུབ་བཀྱག་སྒང་ལ་འཛེགས། བང་ཁྲིའི་སྒང་ནས་བྱེ་མ་ཀ་རའི་ཤེལ་དམ་རྙེད་པ་རེད། ཚེ་རིང་གིས་སྐྱོ་མའི་ནང་ལ་བྱེ་མ་ཀ་ར་བླུགས་པ་རེད། ཨ་ཡ་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་འགྲམ་ལ་བསྡད་པ་རེད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱོ་མ་གཡོས་པ་རེད། སྐྱོ་མ་ཞིམ་པོ་བལྡག་ཆོག་ཆོག་ཆགས་པ་རེད། དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གིས་སྐྱོ་མ་བལྡགས་པ་རེད། ཨ་ཡས་ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་ཟགས་པའི་སྐྱོ་མ་བལྡགས་པ་རེད།

Analysis

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་དབྱངས་ཅན་ནང་ལ་གཅིག་པུར་བསྡད་ཡོད།

  • ཉི་མ་གཅིག་ one day
  • དབྱངས་ཅན་ Yangchen
  • ནང་ལ་ at home
  • གཅིག་བུར་ alone
  • བསྡད་ཡོད། was staying

ཚེ་རིང་ཕྱི་ནས་ནང་ལ་ལོག་སླེབས་པ་རེད།

  • ཚེ་རིང་ Tsering
  • ཕྱི་ནས་ from outside
  • ནང་ལ་ to home / in
  • ལོག་ return
  • སླེབས་པ་རེད། arrived

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྤོ་ལོ་བརྩེས་པ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ they
  • སྤོ་ལོ་ ball
  • བརྩེས་པ་རེད། played

ཞི་མི་ཨ་ཡས་ཀྱང་ཁོ་གཉིས་མཉམ་དུ་སྤོ་ལོ་བརྩེས།

  • ཞི་མི་ཨ་ཡས་ཀྱང་ the cat Aya also
  • ཁོ་གཉིས་མཉམ་དུ་ with them
  • སྤོ་ལོ་ ball
  • བརྩེས། played

དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གཉིས་གྲོད་ཁོག་ལྟོགས་པ་རེད།

  • དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གཉིས་ Yangchen and Tsering
  • གྲོད་ཁོག་ལྟོགས་པ་རེད། were hungry

ཁོ་གཉིས་ཐབ་ཚང་ནང་ལ་ཁ་ལག་འཚོལ་དུ་ཕྱིན་པ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ they
  • ཐབ་ཚང་ནང་ལ་ to the kitchen
  • ཁ་ལག་ food
  • འཚོལ་དུ་ to look for
  • ཕྱིན་པ་རེད། went

གཡས་གཡོན་གང་སར་ཁ་ལག་བཙལ་པ་རེད།

  • གཡས་གཡོན་ right and left / around
  • གང་སར་ everywhere
  • ཁ་ལག་ food
  • བཙལ་པ་རེད། looked for

ཐབ་ཚང་ནང་ལ་ཁ་ལག་གང་ཡང་མ་རྙེད།

  • ཐབ་ཚང་ནང་ལ་ in the kitchen
  • ཁ་ལག་ food
  • གང་ཡང་ any
  • མ་རྙེད། couldn’t find

ཚེ་རིང་ལ་རྩམ་པ་རྙེད་པ་རེད།

  • ཚེ་རིང་ལ་ Tsering
  • རྩམ་པ་ tsampa (i.e. a type of Tibetan food made of barley)
  • རྙེད་པ་རེད། found

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱོ་མ་བལྡག་དགོས་བསམས་པ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ they
  • སྐྱོ་མ་ kyoma (i.e. a flower and water paste)
  • བལྡག་ lick (used to mean “eat” for semi-solid foods)
  • དགོས་ should
  • བསམས་པ་རེད། thought

དབྱངས་ཅན་གྱིས་ཕོར་བ་དང་ཐུར་མ་ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད།

  • དབྱངས་ཅན་གྱིས་ Yangchen
  • ཕོར་བ་དང་ཐུར་མ་ a bowl and spoon
  • ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། came carrying / brought

ཚེ་རིང་གིས་མར་དང་ཕྱུར་ཞིབ་ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད།

  • ཚེ་རིང་གིས་ Tsering
  • མར་དང་ཕྱུར་ཞིབ་ butter and powdered cheese
  • ཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། came carrying / brought

ཁོ་གཉིས་སྐྱོ་མ་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་ཡོད།

  • ཁོ་གཉིས་ they
  • སྐྱོ་མ་ལ་ kyoma
  • ཧ་ཅང་ very
  • དགའ་པོ་ enjoyment
  • ཡོད། have

ཞི་མི་ཨ་ཡ་ཡང་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་འགྲམ་ལ་སླེབས།

  • ཞི་མི་ཨ་ཡ་ཡང་ the cat Aya also
  • ཁོ་གཉིས་ཀྱི་འགྲམ་ལ་ beside them
  • སླེབས། arrived

དབྱངས་ཅན་གྱིས་ཕོར་པའི་ནང་རྩམ་པ་བླུགས་པ་རེད།

  • དབྱངས་ཅན་གྱིས་ Yangchen
  • ཕོར་པའི་ནང་ in the bowl
  • རྩམ་པ་ tsampa
  • བླུགས་པ་རེད། poured

མར་དང་ཕྱུར་ཞིབ་ཀྱང་བླུགས་པ་རེད།

  • མར་དང་ཕྱུར་ཞིབ་ཀྱང་ butter and powdered cheese also
  • བླུགས་པ་རེད། poured

ཚེ་རིང་གིས་བྱེ་མ་ཀ་ར་བཙལ་པ་རེད།

  • ཚེ་རིང་གིས་ Tsering
  • བྱེ་མ་ཀ་ར་ sugar
  • བཙལ་པ་རེད། looked for

བྱེ་མ་ཀ་རའི་ཤེལ་དམ་མ་རྙེད་པ་རེད།

  • བྱེ་མ་ཀ་རའི་ཤེལ་དམ་ the sugar jar
  • མ་རྙེད་པ་རེད། didn’t find

དབྱངས་ཅན་གྱིས་ཆ་སྒམ་ནང་དུ་བལྟས།

  • དབྱངས་ཅན་གྱིས་ Yangchen
  • ཆ་སྒམ་ནང་དུ་ in the cupboard
  • བལྟས། looked

ཆ་སྒམ་ནང་ནས་བྱེ་མ་ཀ་ར་མ་རྙེད་པ་རེད།

  • ཆ་སྒམ་ནང་ནས་ from inside the cupboard
  • བྱེ་མ་ཀ་ར་ sugar
  • མ་རྙེད་པ་རེད། didn’t find

ཨ་ཡ་བང་ཁྲིའི་སྒང་ལ་མཆོངས་པ་རེད།

  • ཨ་ཡ་ Aya
  • བང་ཁྲིའི་སྒང་ལ་ on the shelf
  • མཆོངས་པ་རེད། jumped

དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གིས་ཨ་ཡ་ལ་བལྟས།

  • དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གིས་ Yangchen and Tsering
  • ཨ་ཡ་ལ་ at Aya
  • བལྟས། looked

ཨ་ཡ་འཇུ་བའི་ཆེད་དུ་དབྱངས་ཅན་རྐུབ་བཀྱག་སྒང་ལ་འཛེགས།

  • ཨ་ཡ་འཇུ་བའི་ཆེད་དུ་ in order to catch Aya
  • དབྱངས་ཅན་ Yangchen
  • རྐུབ་བཀྱག་སྒང་ལ་ on a chair
  • འཛེགས། climbed

བང་ཁྲིའི་སྒང་ནས་བྱེ་མ་ཀ་རའི་ཤེལ་དམ་རྙེད་པ་རེད།

  • བང་ཁྲིའི་སྒང་ནས་ from the shelf
  • བྱེ་མ་ཀ་རའི་ཤེལ་དམ་ the sugar jar
  • རྙེད་པ་རེད། found

ཚེ་རིང་གིས་སྐྱོ་མའི་ནང་ལ་བྱེ་མ་ཀ་ར་བླུགས་པ་རེད།

  • ཚེ་རིང་གིས་ Tsering
  • སྐྱོ་མའི་ནང་ལ་ in the kyoma
  • བྱེ་མ་ཀ་ར་ sugar
  • བླུགས་པ་རེད། poured

ཨ་ཡ་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་འགྲམ་ལ་བསྡད་པ་རེད།

  • ཨ་ཡ་ Aya
  • ཁོ་གཉིས་ཀྱི་འགྲམ་ལ་ beside them
  • བསྡད་པ་རེད། sat / stayed

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱོ་མ་གཡོས་པ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ they
  • སྐྱོ་མ་ kyoma
  • གཡོས་པ་རེད། stirred

སྐྱོ་མ་ཞིམ་པོ་བལྡག་ཆོག་ཆོག་ཆགས་པ་རེད།

  • སྐྱོ་མ་ཞིམ་པོ་ delicious kyoma
  • བལྡག་ཆོག་ཆོག་ ready to lick
  • ཆགས་པ་རེད། were

དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གིས་སྐྱོ་མ་བལྡགས་པ་རེད།

  • དབྱངས་ཅན་དང་ཚེ་རིང་གིས་ Yangchen and Tsering
  • སྐྱོ་མ་ kyoma
  • བལྡགས་པ་རེད། licked

ཨ་ཡས་ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་ཟགས་པའི་སྐྱོ་མ་བལྡགས་པ་རེད།

  • ཨ་ཡས་ Aya
  • ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་ on the table
  • ཟགས་པའི་སྐྱོ་མ་ kyoma that fell
  • བལྡགས་པ་རེད། licked
Translation

One day, Yangchen was staying home alone. Tsering came back in from outside. They played ball. The cat Aya also played ball with them. Yangchen and Tsering were hungry. They went to the kitchen to look for food. They looked for food everywhere all around. They couldn’t find any food in the kitchen. Tsering found tsampa. They thought they should eat kyoma. Yangchen brought over a bowl and spoon. Tsering brought over butter and powdered cheese. They really liked kyoma. The cat Aya also came to their side. Yangchen poured tsampa in the bowl. She also poured butter and powdered cheese. Tsering looked for sugar. He couldn’t find the sugar jar. Yangchen looked in the cupboard. She didn’t find sugar in the cupboard. Aya jumped on the shelf. Yangchen and Tsering looked at Aya. Yangchen climbed on a chair in order to catch Aya. She found the sugar jar on the shelf. Tsering poured sugar in the kyoma. Aya sat beside them.They stirred the kyoma. They were ready to eat the delicious kyoma. Yangchen and Tsering ate the kyoma. Aya ate the kyoma that fell on the table.

Games book #1: Apdo

The first book on games is titled ཨབ་རྡོ། Apdo.

Uchän:

U-me:

(Mirrors: uchän, u-me)

Tibetan

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་བློ་བཟང་དང་ཀུན་བཟང་ལ་ནང་སྦྱོང་མེད་པ་རེད། ཁོ་གཉིས་ལ་རྩེད་མོ་རྩེ་བའི་དུས་ཚོད་ཡོད། ཁོ་གཉིས་རྩེད་ཐང་ལ་ཕྱིན་པ་རེད། རྩེད་ཐང་སྒང་ལ་རྡོ་དང་རྡེའུ་ཆུང་ཆུང་མང་པོ་ཡོད། བློ་བཟང་གིས་རྡེའུ་གཉིས་བསྒྲུགས་པ་རེད། དེ་ཚོ་འཇམ་པོ་དང་བཟོ་ལྟ་རིལ་རིལ་ཡོད། བློ་བཟང་དང་ཀུན་བཟང་གིས་ཨབ་རྡོ་རྩེ་རྒྱུ་བྱས་པ་རེད། ཁོ་གཉིས་ལ་ད་དུང་རྡེའུ་ཆུང་ཆུང་གསུམ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཀུན་བཟང་ལ་རྡེའུ་གཅིག་རྙེད་པ་རེད། རྡེའུ་དེའི་བཟོ་ལྟ་རིལ་རིལ་མ་རེད། བློ་བཟང་ལ་རྡེའུ་རིལ་རིལ་ཞིག་རྙེད་པ་རེད། རྡེའུ་དེ་ཆུང་དྲགས་པ་རེད། ཉེ་འགྲམ་དུ་ཀུན་བཟང་གིས་རྡོ་ཆེན་པོ་ཞིག་མཐོང་། རྡོ་ཆེན་པོ་དེའི་འོག་ལ་རྡེའུ་ཁ་ཤས་ཡོད། རྡེའུ་དེ་ཚོ་ཆེ་ཆུང་དང་བཟོ་ལྟ་ཏག་ཏག་ཡོད། རྡེའུ་དེ་ཚོ་ཚོན་མདོག་མི་འདྲ་བ་རེད། བློ་བཟང་གིས་རྡེའུ་ལྔ་ས་ལ་གཡུགས་ནས་རྩེད་མོ་འགོ་བཙུགས་པ་རེད། ཁོས་རྡེའུ་དམར་པོ་དམར་རྐྱང་ཞིག་ཡར་བསྒྲུགས་པ་རེད། བློ་བཟང་གིས་རྡེའུ་དམར་པོ་དེ་གནམ་ལ་གཡུགས་པ་རེད། ཁོས་ལམ་སང་རྡེའུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཡར་བསྒྲུགས་པ་རེད། བློ་བཟང་གིས་རྡེའུ་དམར་པོ་དེ་སར་མ་ཟགས་སྔོན་ལ་འཇུས་པ་རེད། བློ་བཟང་གི་རྩེ་རེས་དེ་ཚར་བ་རེད། ཀུན་བཟང་གིས་རྡེའུ་ལྔ་ས་ལ་གཡུགས་པ་རེད། མོས་རྡེའུ་ས་མདོག་དེ་གནམ་ལ་གཡུགས་པ་རེད། རྡེའུ་དེ་གནམ་ལ་གཡུག་རྒྱུ་ཤུགས་ཆེ་དྲགས་པ་རེད། རྡེའུ་དེ་ཀུན་བཟང་གི་མགོའི་སྒང་ལ་ཟགས་པ་རེད། བློ་བཟང་རང་དབང་མེད་པར་གད་མོ་ཤོར་བ་རེད། ཀུན་བཟང་ཧོན་ཐོར་བ་རེད། ཀུན་བཟང་གིས་རྡེའུ་ཚང་མ་གནམ་ལ་གཏོར་བ་རེད། མོ་རང་ཡང་གད་མོ་ཤོར་ནས་ཨབ་རྡོ་རྩེ་རྒྱུ་མཇུག་རྫོགས་པ་རེད།

Analysis

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་བློ་བཟང་དང་ཀུན་བཟང་ལ་ནང་སྦྱོང་མེད་པ་རེད།

  • ཉི་མ་གཅིག་ one day
  • བློ་བཟང་དང་ཀུན་བཟང་ལ་ Lopsang and Kunsang
  • ནང་སྦྱོང་ homework
  • མེད་པ་རེད། did not have

ཁོ་གཉིས་ལ་རྩེད་མོ་རྩེ་བའི་དུས་ཚོད་ཡོད།

  • ཁོ་གཉིས་ལ་ they
  • རྩེད་མོ་ games
  • རྩེ་བའི་དུས་ཚོད་ time to play
  • ཡོད། had

ཁོ་གཉིས་རྩེད་ཐང་ལ་ཕྱིན་པ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ they
  • རྩེད་ཐང་ལ་ to the field
  • ཕྱིན་པ་རེད། went

རྩེད་ཐང་སྒང་ལ་རྡོ་དང་རྡེའུ་ཆུང་ཆུང་མང་པོ་ཡོད།

  • རྩེད་ཐང་སྒང་ལ་ on the field
  • རྡོ་དང་རྡེའུ་ཆུང་ཆུང་མང་པོ་ many small stones and pebbles
  • ཡོད། there were

བློ་བཟང་གིས་རྡེའུ་གཉིས་བསྒྲུགས་པ་རེད།

  • བློ་བཟང་གིས་ Lopsang
  • རྡེའུ་གཉིས་ two pebbles
  • བསྒྲུགས་པ་རེད། picked up / gathered

དེ་ཚོ་འཇམ་པོ་དང་བཟོ་ལྟ་རིལ་རིལ་ཡོད།

  • དེ་ཚོ་ those
  • འཇམ་པོ་ soft
  • དང་ and
  • བཟོ་ལྟ་རིལ་རིལ་ round shape
  • ཡོད། were

བློ་བཟང་དང་ཀུན་བཟང་གིས་ཨབ་རྡོ་རྩེ་རྒྱུ་བྱས་པ་རེད།

  • བློ་བཟང་དང་ཀུན་བཟང་གིས་ Lopsang and Kunsang
  • ཨབ་རྡོ་ apdo (a Tibetan game)
  • རྩེ་རྒྱུ་བྱས་པ་རེད། were going to play

ཁོ་གཉིས་ལ་ད་དུང་རྡེའུ་ཆུང་ཆུང་གསུམ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ལ་ they
  • ད་དུང་ still
  • རྡེའུ་ཆུང་ཆུང་གསུམ་ three small pebbles
  • དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། needed

ཀུན་བཟང་ལ་རྡེའུ་གཅིག་རྙེད་པ་རེད།

  • ཀུན་བཟང་ལ་ Kunsang
  • རྡེའུ་གཅིག་ one pebble
  • རྙེད་པ་རེད། found

རྡེའུ་དེའི་བཟོ་ལྟ་རིལ་རིལ་མ་རེད།

  • རྡེའུ་དེའི་བཟོ་ལྟ་ that pebble’s shape
  • རིལ་རིལ་ round
  • མ་རེད། wasn’t

བློ་བཟང་ལ་རྡེའུ་རིལ་རིལ་ཞིག་རྙེད་པ་རེད།

  • བློ་བཟང་ལ་ Lopsang
  • རྡེའུ་རིལ་རིལ་ཞིག་ a round pebble
  • རྙེད་པ་རེད། found

རྡེའུ་དེ་ཆུང་དྲགས་པ་རེད།

  • རྡེའུ་དེ་ that pebble
  • ཆུང་དྲགས་པ་རེད། was too small

ཉེ་འགྲམ་དུ་ཀུན་བཟང་གིས་རྡོ་ཆེན་པོ་ཞིག་མཐོང་།

  • ཉེ་འགྲམ་དུ་ nearby
  • ཀུན་བཟང་གིས་ Kunsang
  • རྡོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ a big stone
  • མཐོང་། saw

རྡོ་ཆེན་པོ་དེའི་འོག་ལ་རྡེའུ་ཁ་ཤས་ཡོད།

  • རྡོ་ཆེན་པོ་དེའི་འོག་ལ་ underneath that big stone
  • རྡེའུ་ཁ་ཤས་ some pebbles
  • ཡོད། there were

རྡེའུ་དེ་ཚོ་ཆེ་ཆུང་དང་བཟོ་ལྟ་ཏག་ཏག་ཡོད།

  • རྡེའུ་དེ་ཚོ་ those pebbles
  • ཆེ་ཆུང་དང་བཟོ་ལྟ་ཏག་ཏག་ the perfect size and shape
  • ཡོད། had

རྡེའུ་དེ་ཚོ་ཚོན་མདོག་མི་འདྲ་བ་རེད།

  • རྡེའུ་དེ་ཚོ་ those pebbles
  • ཚོན་མདོག་ colour
  • མི་འདྲ་བ་ different
  • རེད། were

བློ་བཟང་གིས་རྡེའུ་ལྔ་ས་ལ་གཡུགས་ནས་རྩེད་མོ་འགོ་བཙུགས་པ་རེད།

  • བློ་བཟང་གིས་ Lopsang
  • རྡེའུ་ལྔ་ five pebbles
  • ས་ལ་ on the ground
  • གཡུགས་ནས་ threw, and
  • རྩེད་མོ་ game
  • འགོ་བཙུགས་པ་རེད began

ཁོས་རྡེའུ་དམར་པོ་དམར་རྐྱང་ཞིག་ཡར་བསྒྲུགས་པ་རེད།

  • ཁོས་ he
  • རྡེའུ་དམར་པོ་དམར་རྐྱང་ཞིག་ a totally red pebble
  • ཡར་བསྒྲུགས་པ་རེད། picked up

བློ་བཟང་གིས་རྡེའུ་དམར་པོ་དེ་གནམ་ལ་གཡུགས་པ་རེད།

  • བློ་བཟང་གིས་ Lopsang
  • རྡེའུ་དམར་པོ་དེ་ that red pebble
  • གནམ་ལ་ into the sky
  • གཡུགས་པ་རེད། threw

ཁོས་ལམ་སང་རྡེའུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཡར་བསྒྲུགས་པ་རེད།

  • ཁོས་ he
  • ལམ་སང་ immediately
  • རྡེའུ་ལྷག་མ་རྣམས་ the remaining pebbles
  • ཡར་བསྒྲུགས་པ་རེད། picked up

བློ་བཟང་གིས་རྡེའུ་དམར་པོ་དེ་སར་མ་ཟགས་སྔོན་ལ་འཇུས་པ་རེད།

  • བློ་བཟང་གིས་ Lopsang
  • རྡེའུ་དམར་པོ་དེ་ that red pebble
  • སར་ to the ground
  • མ་ཟགས་སྔོན་ལ་ before it fell
  • འཇུས་པ་རེད། caught

བློ་བཟང་གི་རྩེ་རེས་དེ་ཚར་བ་རེད།

  • བློ་བཟང་གི་རྩེ་རེས་དེ་ Lopsang’s turn
  • ཚར་བ་རེད། finished

ཀུན་བཟང་གིས་རྡེའུ་ལྔ་ས་ལ་གཡུགས་པ་རེད།

  • ཀུན་བཟང་གིས་ Kunsang
  • རྡེའུ་ལྔ་ five pebbles
  • ས་ལ་ on the ground
  • གཡུགས་པ་རེད། threw

མོས་རྡེའུ་ས་མདོག་དེ་གནམ་ལ་གཡུགས་པ་རེད།

  • མོས་ she
  • རྡེའུ་ས་མདོག་དེ་ the earth-coloured pebble
  • གནམ་ལ་ into the sky
  • གཡུགས་པ་རེད། threw

རྡེའུ་དེ་གནམ་ལ་གཡུག་རྒྱུ་ཤུགས་ཆེ་དྲགས་པ་རེད།

  • རྡེའུ་དེ་ the pebble
  • གནམ་ལ་ into the sky
  • གཡུག་རྒྱུ་ throwing
  • ཤུགས་ཆེ་དྲགས་པ་རེད། was too strong

རྡེའུ་དེ་ཀུན་བཟང་གི་མགོའི་སྒང་ལ་ཟགས་པ་རེད།

  • རྡེའུ་དེ་ the pebble
  • ཀུན་བཟང་གི་མགོའི་སྒང་ལ་ on Lopsang’s head
  • ཟགས་པ་རེད། fell

བློ་བཟང་རང་དབང་མེད་པར་གད་མོ་ཤོར་བ་རེད།

  • བློ་བཟང་ Lopsang
  • རང་དབང་མེད་པར་ uncontrollably
  • གད་མོ་ཤོར་བ་རེད། laughed

ཀུན་བཟང་ཧོན་ཐོར་བ་རེད།

  • ཀུན་བཟང་ Kunsang
  • ཧོར་ཐོན་བ་རེད། was shocked

ཀུན་བཟང་གིས་རྡེའུ་ཚང་མ་གནམ་ལ་གཏོར་བ་རེད།

  • ཀུན་བཟང་གིས་ Kunsang
  • རྡེའུ་ཚང་མ་ all the stones
  • གནམ་ལ་ into the sky
  • གཏོར་བ་རེད། scattered

མོ་རང་ཡང་གད་མོ་ཤོར་ནས་ཨབ་རྡོ་རྩེ་རྒྱུ་མཇུག་རྫོགས་པ་རེད།

  • མོ་རང་ཡང་ she too
  • གད་མོ་ཤོར་ནས་ laughed, and
  • ཨབ་རྡོ་ apdo
  • རྩེ་རྒྱུ་ playing
  • མཇུག་རྫོགས་པ་རེད། came to an end
Translation

One day, Lopsang and Kunsang didn’t have any homework. They had time to play games. They went to the field. There were many small stones and pebbles on the field. Lopsang picked up two pebbles. They were soft and round in shape. Lopsang and Kunsang were going to play apdo. They still needed three small pebbles. Kunsang found one pebble. That pebble’s shape was not round. Lopsang found a round pebble. That pebble was too small. Nearby, Kunsang saw a big stone. Underneath that stone there were some pebbles. Those pebbles had the perfect size and shape. Those pebbles were different colours. Lopsang threw five pebbles on the ground, and the game began. He picked up a totally red pebble. Lopsang threw that red pebble into the sky. He immediately picked up the remaining pebbles. Lopsang caught the red pebble before it fell to the ground. Lopsang’s turn had finished. Kunsang threw five pebbles on the ground. She threw the earth-coloured pebble into the sky. She threw the pebble into the sky too strongly. The pebble fell on Lopsang’s head. Lopsang laughed uncontrollably. Kunsang was shocked. Kunsang scattered all the stones into the sky. She laughed too, and their apdo-playing came to an end.

Relations book #1: The Empty Giftbox

The first book on relations is titled རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་སྟོང་པ། The Empty Giftbox.

Uchän:

U-me:

(Mirrors: uchän, u-me)

Tibetan

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་བཀ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་སློབ་གྲྭ་ནས་ལོག་སླེབས། ཁོ་གཉིས་ཐང་ཆད་པ་དང་གྲོད་ཁོག་ལྟོགས་པ་རེད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་གཉིས་མཐོང་། ཤོག་སྒམ་དེ་གཉིས་འོད་ཆེམ་ཆེམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཤོག་སྒམ་གྱི་སྒང་ལ་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་མིང་བྲིས་ཡོད་པ་མཐོང་། ཁོ་གཉིས་དགའ་ཐག་ཆོད་ནས་འཕག་མཆོང་བརྒྱབ། ཐབ་ཚང་ནང་ནས་ཨ་ཞང་རྡོ་རྗེའི་སྐད་ཐོས་པ་རེད། ཨ་ཞང་རྡོ་རྗེས་ཨ་མ་ལ་སྐད་ཆ་ཤོད་བཞིན་ཡོད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཨ་ཞང་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུས། ཨ་ཞང་གིས་ཁོ་གཉིས་ལ་དགའ་པོའི་ངང་འཐམས་པ་རེད། ཨ་ཞང་གིས་ལྷ་མོ་པང་དུ་བླངས། ཁོ་ཚོས་ཐབ་ཚང་ནང་སྐད་ཆ་ཡུན་རིང་བཤད་པ་རེད། སེང་ཕྲུག་ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་མཆོངས། ཁོས་རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་གཉིས་ཀ་ས་ལ་གཡུགས། སེང་ཕྲུག་གིས་ཤོག་སྒམ་ལ་རྩེད་མོ་བརྩེས། སེང་ཕྲུག་གིས་སོ་བརྒྱབ་ནས་ཤོག་སྒམ་དེ་དབྲལ་བ་རེད། ཕྲུ་གུ་གཉིས་རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་ལེན་པར་ཕྱིན། ཤོག་སྒམ་གཉིས་ཀ་རལ་བ་མཐོང་ནས་ཧོན་ཐོར་བ་རེད། ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཤོག་སྒམ་རལ་བ་དེ་གཉིས་ལག་པར་བླངས། ཤོག་སྒམ་ནང་ལ་ལྟ་དུས་གང་ཡང་མེད། བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་ཨ་ཞང་ལ་སྐད་ཆ་འདྲི་བར་ཕྱིན། ཤོག་སྒམ་སྟོང་པ་མཐོང་ནས་ཨ་ཞང་ཧང་སངས་པ་རེད། ཁོ་ཚོ་ཚང་མས་སེང་ཕྲུག་ག་ས་ག་ལ་བཙལ། སེང་ཕྲུག་ཉལ་ཁྲིའི་འོག་ནས་རྙེད་པ་རེད། སེང་ཕྲུག་གི་འགྲམ་ལ་ཅ་ལག་འོད་ཆེམ་ཆེམ་གཉིས་ཡོད་པ་མཐོང་། ཁོས་ཅ་ལག་དེ་གཉིས་ལ་རྩེད་མོ་རྩེ་བཞིན་ཡོད། ཨ་ཞང་གིས་སེང་ཕྲུག་ཉལ་ཁྲིའི་འོག་ནས་ཚུར་འཐེན་པ་རེད། ཉལ་ཁྲིའི་འོག་ནས་རྔན་པ་གཉིས་ཀ་རྙེད་པ་རེད། ཨ་ཞང་གིས་ཕྲུ་གུ་གཉིས་ལ་རྔན་པ་ཆུ་ཚོད་རེ་རེ་སྤྲད། སེང་ཕྲུག་ལ་ཡང་རྔན་པ་ཞིག་སྤྲད་པ་རེད།

Analysis

༄༅། །ཉི་མ་གཅིག་བཀ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་སློབ་གྲྭ་ནས་ལོག་སླེབས།

  • ཉི་མ་གཅིག་ one day
  • བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་ Tashi and Lhamo
  • སློབ་གྲྭ་ནས་ from school
  • ལོག་སླེབས། got back

ཁོ་གཉིས་ཐང་ཆད་པ་དང་གྲོད་ཁོག་ལྟོགས་པ་རེད།

  • ཁོ་གཉིས་ they
  • ཐང་ “health” (n.) + ཆད་པ་ “to be cut” (v.) = ཐང་ཆད་པ་ “to be exhausted” (v.)
  • དང་ and
  • གྲོད་ཁོག་ “stomach” (n.) + ལྟོགས་ “to be hungry” (v.) = གྲོད་ཁོག་ལྟོགས་ “to be hungry” (v.)
  • གྲོད་ཁོག་ལྟོགས་པ་རེད། were hungry

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་གཉིས་མཐོང་།

  • ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ the two of them
  • ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་ on top of the table
  • རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་གཉིས་ two giftboxes
    • རྔན་པ་ gift
    • འི་ (connective particle)
    • ཤོག་སྒམ་ box
    • གཉིས་ two
  • མཐོང་། saw

ཤོག་སྒམ་དེ་གཉིས་འོད་ཆེམ་ཆེམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

  • ཤོག་སྒམ་དེ་གཉིས་ the two boxes
  • འོད་ཆེམ་ཆེམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། were glittering
    • འོད་ཆེམ་ཆེམ་ glittery (adj.) + བྱེད་ to do (v.) = འོད་ཆེམ་ཆེམ་བྱེད་ to glitter (v.)

ཤོག་སྒམ་གྱི་སྒང་ལ་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་མིང་བྲིས་ཡོད་པ་མཐོང་།

  • ཤོག་སྒམ་གྱི་སྒང་ལ་ on the boxes
  • ཁོ་གཉིས་ཀྱི་མིང་ their names
  • བྲིས་ཡོད་པ་ had been written
  • མཐོང་། saw

ཁོ་གཉིས་དགའ་ཐག་ཆོད་ནས་འཕག་མཆོང་བརྒྱབ།

  • ཁོ་གཉིས་ the two of them
  • དགའ་ཐག་ཆོད་ནས་ were so happy that
  • འཕག་མཆོང་ jump (n.) + བརྒྱབ་ (verbalizer) = འཕག་མཆོང་བརྒྱབ་ to jump (v.)

ཐབ་ཚང་ནང་ནས་ཨ་ཞང་རྡོ་རྗེའི་སྐད་ཐོས་པ་རེད།

  • ཐབ་ཚང་ནང་ནས་ from within the kitchen
  • ཨ་ཞང་རྡོ་རྗེའི་ Uncle Dorje’s
  • སྐད་ voice
  • ཐོས་པ་རེད། heard

ཨ་ཞང་རྡོ་རྗེས་ཨ་མ་ལ་སྐད་ཆ་ཤོད་བཞིན་ཡོད།

  • ཨ་ཞང་རྡོ་རྗེས་ Uncle Dorje
  • ཨ་མ་ལ་ to mother
  • སྐད་ཆ་ཤོད་བཞིན་ཡོད། was speaking
    • སྐད་ཆ་ speech (n.) + ཤོད་ tell (v.) = སྐད་ཆ་ཤོད་ speak (v.)

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཨ་ཞང་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུས།

  • ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ the two of them
  • ཨ་ཞང་ལ་ to Uncle
  • འཚམས་འདྲི་ greetings
  • ཞུས། offered

ཨ་ཞང་གིས་ཁོ་གཉིས་ལ་དགའ་པོའི་ངང་འཐམས་པ་རེད།

  • ཨ་ཞང་གིས་ Uncle
  • ཁོ་གཉིས་ལ་ to them
  • དགའ་པོའི་ངང་ happily
  • འཐམས་པ་རེད། hugged

ཨ་ཞང་གིས་ལྷ་མོ་པང་དུ་བླངས།

  • ཨ་ཞང་གིས་ Uncle
  • ལྷ་མོ་ Lhamo
  • པང་དུ་ on lap
  • བླངས། took

ཁོ་ཚོས་ཐབ་ཚང་ནང་སྐད་ཆ་ཡུན་རིང་བཤད་པ་རེད།

  • ཁོ་ཚོས་ they
  • ཐབ་ཚང་ནང་ in the kitchen
  • སྐད་ཆ་ speech
  • ཡུན་རིང་ long time
  • བཤད་པ་རེད། told
    • སྐད་ཆ་ + བཤད་ is the past tense of སྐད་ཆ་ + ཤོད་ above

སེང་ཕྲུག་ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་མཆོངས།

  • སེང་ཕྲུག་ Sengtruk
  • ཅོག་ཙེའི་སྒང་ལ་ on top of the table
  • མཆོངས། jumped

ཁོས་རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་གཉིས་ཀ་ས་ལ་གཡུགས།

  • ཁོས་ he
  • རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་གཉིས་ཀ་ the two giftboxes
  • ས་ལ་ to the ground
  • གཡུགས། threw

སེང་ཕྲུག་གིས་ཤོག་སྒམ་ལ་རྩེད་མོ་བརྩེས།

  • སེང་ཕྲུག་གིས་ Sengtruk
  • ཤོག་སྒམ་ལ་ the boxes
  • རྩེད་མོ་བརྩེས། played
    • རྩེད་མོ་ game (n.) + རྩེ་ play (v.) = རྩེད་མོ་རྩེ་ play (v.)

སེང་ཕྲུག་གིས་སོ་བརྒྱབ་ནས་ཤོག་སྒམ་དེ་དབྲལ་བ་རེད།

  • སེང་ཕྲུག་གིས་ Sengtruk
  • སོ་བརྒྱབ་ chewed (see སོ་ + བརྒྱབ་ above)
  • ནས་ while/and
  • ཤོག་སྒམ་དེ་ the box
  • དབྲལ་བ་རེད། ripped

ཕྲུ་གུ་གཉིས་རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་ལེན་པར་ཕྱིན།

  • ཕྲུ་གུ་གཉིས་ the two children
  • རྔན་པའི་ཤོག་སྒམ་ the giftboxes
  • ལེན་པར་ to take
  • ཕྱིན། went

ཤོག་སྒམ་གཉིས་ཀ་རལ་བ་མཐོང་ནས་ཧོན་ཐོར་བ་རེད།

  • ཤོག་སྒམ་གཉིས་ཀ་both boxes
  • རལ་བ་ ripped
  • མཐོང་ saw
  • ནས་ and/while
  • ཧོན་ཐོར་བ་རེད། were shocked

ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཤོག་སྒམ་རལ་བ་དེ་གཉིས་ལག་པར་བླངས།

  • ཁོ་ཉིས་ཀྱིས་ the two of them
  • ཤོག་སྒམ་རལ་བ་དེ་གཉིས་ the two ripped boxes
  • ལག་པར་ into the hand
  • བླངས། took

ཤོག་སྒམ་ནང་ལ་ལྟ་དུས་གང་ཡང་མེད།

  • ཤོག་སྒམ་ནང་ལ་ inside the boxes
  • ལྟ་དུས་ when looked
  • གང་ཡང་ anything
  • མེད། there was not

བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་ཨ་ཞང་ལ་སྐད་ཆ་འདྲི་བར་ཕྱིན།

  • བཀྲ་ཤིས་དང་ལྷ་མོ་ Tashi and Lhamo
  • ཨ་ཞང་ལ་ to uncle
  • སྐད་ཆ་འདྲི་བར་ to ask
    • སྐད་ཆ་ speech (n.) + འདྲི་ ask (v.) = སྐད་ཆ་འདྲི་ ask (v.)
  • ཕྱིན། went

ཤོག་སྒམ་སྟོང་པ་མཐོང་ནས་ཨ་ཞང་ཧང་སངས་པ་རེད།

  • ཤོག་སྒམ་སྟོང་པ་ the empty boxes
  • མཐོང་ saw
  • ནས་ and/while
  • ཨ་ཞང་ Uncle
  • ཧང་སངས་པ་རེད། was surprised

ཁོ་ཚོ་ཚང་མས་སེང་ཕྲུག་ག་ས་ག་ལ་བཙལ།

  • ཁོ་ཚོ་ཚང་མས་ all of them
  • སེང་ཕྲུག་ Sengtruk
  • ག་ས་ག་ལ་ everywhere
  • བཙལ། looked for

སེང་ཕྲུག་ཉལ་ཁྲིའི་འོག་ནས་རྙེད་པ་རེད།

  • སེང་ཕྲུག་ Sengtruk
  • ཉལ་ཁྲིའི་འོག་ནས་ under the bed
  • རྙེད་པ་རེད། found

སེང་ཕྲུག་གི་འགྲམ་ལ་ཅ་ལག་འོད་ཆེམ་ཆེམ་གཉིས་ཡོད་པ་མཐོང་།

  • སེང་ཕྲུག་གི་འགྲམ་ལ་ beside Sengtruk
  • ཅ་ལག་ things
  • འོད་ཆེམ་ཆེམ་ glittery
  • གཉིས་ two
  • ཡོད་པ་ that there were
  • མཐོང་། saw

ཁོས་ཅ་ལག་དེ་གཉིས་ལ་རྩེད་མོ་རྩེ་བཞིན་ཡོད།

  • ཁོས་ he
  • ཅ་ལག་དེ་གཉིས་ལ་ those two things
  • རྩེད་མོ་རྩེ་བཞིན་ཡོད། was playing (see རྩེད་མོ་ + རྩེ་ above)

ཨ་ཞང་གིས་སེང་ཕྲུག་ཉལ་ཁྲིའི་འོག་ནས་ཚུར་འཐེན་པ་རེད།

  • ཨ་ཞང་གིས་ Uncle
  • སེང་ཕྲུག་ Sengtruk
  • ཉལ་ཁྲིའི་འོག་ནས་ from below the bed
  • ཚུར་འཐེན་པ་རེད། pulled out

ཉལ་ཁྲིའི་འོག་ནས་རྔན་པ་གཉིས་ཀ་རྙེད་པ་རེད།

  • ཉལ་ཁྲིའི་འོག་ནས་ under the bed
  • རྔན་པ་གཉིས་ཀ་ both gifts
  • རྙེད་པ་རེད། found

ཨ་ཞང་གིས་ཕྲུ་གུ་གཉིས་ལ་རྔན་པ་ཆུ་ཚོད་རེ་རེ་སྤྲད།

  • ཨ་ཞང་གིས་ Uncle
  • ཕྲུ་གུ་གཉིས་ལ་ two the two children
  • རྔན་པ་ཆུ་ཚོད་ a gift watch (this is an example of apposition)
  • རེ་རེ་ each
  • སྤྲད། gave

སེང་ཕྲུག་ལ་ཡང་རྔན་པ་ཞིག་སྤྲད་པ་རེད།

  • སེང་ཕྲུག་ལ་ཡང་ and to Sengtruk
  • རྔན་པ་ཞིག་ a gift
  • སྤྲད་པ་རེད། gave
Translation

One day, Tashi and Lhamo came back from school. They were exhausted and hungry. They saw two giftboxes on the table. The two giftboxes were glittering. They saw their names written on the boxes. They jumped for joy. From inside the kitchen they heard Uncle Dorje’s voice. Uncle Dorje was talking to Mother. They greeted their uncle. Uncle happily embraced them. Uncle took Lhamo onto his lap. They all talked for a long time in the kitchen. Sengtruk jumped on the table. He threw the two giftboxes on the ground. Sengtruk played with the boxes. Sentruk chewed the boxes, ripping them apart. The two children went to get their giftboxes. They were shocked to see the two giftboxes ripped up. They took the two ripped giftboxes into their hands. When they looked inside the giftboxes, they didn’t see anything. Tashi and Lhamo went to ask Uncle. He was surprised to see the empty boxes. They all looked everywhere for Sengruk. They found Sengtruk under the bed. They saw two glittery objects beside Sengtruk. He was playing with the two objects. Uncle pulled Sengtruk out from under the bed. He found the two gifts under the bed. Uncle gave the two children each a watch as a gift. He also gave Sengtruk a gift.

Books without analysis or translation

The remaining Söntsa level 2 books are included below. I have not transcribed, analyzed, or translated them, so that you can try reading them independently.

Animal book #2: The Kite and the Butterfly

The second book on animals is titled ཤོག་བྱ་དང་ཕྱེ་མ་ལེབ། The Kite and the Butterfly.

Uchän:

U-me:

(Mirror: uchän, u-me)

Festival book #2: Guthuk

The second book on festivals is titled དགུ་ཐུག Guthuk.

Uchän:

U-me:

(Mirror: uchän, u-me)

Food book #2: Gyathuk

The second book on food is titled རྒྱ་ཐུག Gyathuk.

Uchän:

U-me:

(Mirror: uchän, u-me)

Games book #2: Hide and Seek

The second book on games is titled གབ་རེས་ཡིབ་རེས། Hide and Seek.

Uchän:

U-me:

(Mirror: uchän, u-me)

Relations book #2: Grandma’s Sick

The second book on relations is titled རྨོ་མོ་ལགས་ན་བ། Grandma’s Sick.

Uchän:

U-me:

(Mirrors: uchän, u-me)