Due to the massive amount of words in the Tibetan language, there are a lot of words currently not found in the existing dictionaries aggregated on Christian Steinert’s dictionary aggregator app. Also, some words are not in the dictionaries as a single unit even though they act as a single word (e.g. སེམས་པ་སྐྱོ་), or the existing dictionaries don’t explain their usage fully (e.g. རྗོས་འདེད་གཏོང་) or don’t support a specific meaning clearly enough (e.g. ཡོ་).
This page will be an effort to create a supplement to his app for these types of words.
Note: whenever there is a verb (which will start with “to” in the English translation), the last syllable of the Tibetan is the verbalizer, and the syllables preceding that are the nominal component. Negation and other particles would be introduced immediately before the verbalizer.
“Norbu Samphel” here refers to Norbu Samphel of the SlowReading Tibetan YouTube channel, not to Norbu Samphel on iTalki and Instagram.
| Tibetan | English | Examples and/or source |
| སྒྲིམ་ | to focus (the mind) e.g. རིག་པ་སྒྲིམ་, བློ་སྒྲིམ་ | Personal communication with Norbu Samphel |
| ལྷོད་ཡེངས་ | Distracted, unfocused. Waldo’s translation is mistaken. He interprets སྒྲིམ་ as “to be tense” or “to be tight”, but it really means “to be focused”, hence the use of ཡེངས་. | |
| རྡ་སྟེང་ | in Dharamsala | A Tibet Radio video about Teacher’s Day |
| དགེ་ཚུལ་སློང་ | novice monastics (དགེ་ཚུལ་) and bhikshus (དགེ་སློང་) | VOT article |
| སྡོམ་འབོག་ | conferral of vows | VOT article |
| ཨོ་རྩེད་འགྲན་བསྡུར་ | Olympic games (yig skad – substituted with “Olympics རྩེད་འགྲན་” in a VOT audio recording) | VOT article |
| ལྷོ་ཀོ་རི་ཡ་ | South Korea | VOT article |
| ཉིན་གྲངས་ | number of days (yig skad) | VOT article |
| རྩེད་འགྲན་ | tournament; “Games” (as a shorthand for e.g. the Olympics or other tournaments) | VOT article |
| པི་ཅིང་ | Beijing | VOT article |
| ཟུར་ཟ་བྱེད་ | to satirize (e.g. རྒྱ་གཞུང་ལ་ཟུར་ཟ་བྱས་པའི་འགུལ་རིས་བརྙན་ཐུང་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་འདུག “They released an animated video satirizing the Chinese government”) | VOT article |
| ནང་པ་ལ་ | Nangpa La mountain pass | VOT article |
| དམར་བསད་བཏང་ | to slaughter | VOT article |
| ལྷག་ཏུ་ | especially, in particular (yig skad – substituted with “ལྷག་པར་དུ་” in a VOT audio recording) | VOT article |
| བཟང་ཕྱོགས་ | the good side, the bright side of things e.g. བཟང་ཕྱོགས་ནས་ལྟ་ན་་་ “If you look from the bright side…” cf. སྡུག་ཕྱོགས་ | VOT article and personal communication with Tsering Lhamo |
| སྡུག་ཕྱོགས་ | the bad side, the negative side cf. བཟང་ཕྱོགས་ | Personal communication with Tsering Lhamo |
| ཨོ་ལམ་པིག་ | Olympic | VOT article |
| གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ | to pressure | VOT article |
| བསྐྱར་ནན་ | insistent (the བསྐྱར་ is apparently kind of pleonastic here) | VOT article and personal communication with Tsering Lhamo |
| བོད་དོན་ | the Tibetan cause | VOT article |
| འཁོར་བ་ | to elapse or pass (e.g. ལོ་ངོ་ ༧༠ འཁོར་བའི་ཉིན་མོ་ “the 70th anniversary”) | VOT article |
| ཞི་ཅིང་ཕིང་ | Xi Jinping (see also ཞི་ཅིན་ཕིང་) | VOT article |
| སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ | social media | VOT article |
| ཞི་ཅིན་ཕིང་ | Xi Jingping (see also ཞི་ཅིང་ཕིང་) | VOT article |
| ཁྱོན་ | in total (same meaning as བསྡོམ་པས་ and ཁྱོན་བསྡོམས་) | VOT article |
| བཙན་འཁྲིད་བྱེད་ | to abduct | VOT article |
| བློ་འཚབ་ཆེན་པོ་ | very worrying, very concerning | VOT article |
| དོགས་གཞི་ | fear, suspicion | VOT article |
| ཅི་ན་ | China | VOT article |
| སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ | very worried, very concerned | VOT article |
| ལྡི་ལི་ | Delhi | VOT article |
| ཇི་ཆགས་ | how it is | VOT article |
| ཚོགས་གཙོ་ | president (of a group). For the president of a country, see སྲིད་འཛིན་. For the vice-president of a group, see ཚོགས་གཞོན་. | VOT article and Tibet Express article |
| ཚོགས་གཞོན་ | vice-president (of a group). For the vice-president of a country, see སྲིད་འཛིན་གཞོན་པ་. For the president of a group, see ཚོགས་གཙོ་. | VOT article and Tibet Express article |
| གོམ་བགྲོད་ | a march | VOT article and Tibet Express article |
| ལྷན་ཚོགས་ | association, e.g. བོད་ཀྱི་བེུད་ལྷན་ཚོགས་ “Tibetan Women’s Association” (TWA). conference, e.g. གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ “press conference”. | VOT article and Tibet Express article |
| ས་གནས་ | region; regional | VOT article and Tibet Express article |
| བཀར་ཉར་ | detention; see also བཀག་ཉར་ | VOT article and Tibet Express article |
| བཀག་ཉར་ | detention; see also བཀར་ཉར་ | VOT article and Tibet Express article |
| མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་ | Chief Minister (CM) (e.g. of an Indian province) | VOT article and TOI article |
| གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ | Speaker (of the House) | VOT article and TOI article |
| དྲུང་ཆེ་ | Principal secretary | VOT article and TOI article |
| བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ | The full title of His Holiness the Dalai Lama, commonly used when first mentioning him in news reports. Subsequent mentions of him usually take the form of ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ or མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ or ༸གོང་ས་མཆོག་. | VOT article |
| སྡེ་པ་ | division (e.g. of an army) | VOT article |
| བཞུགས་བཞག་ | a stop (H) (e.g. on a journey) | VOT article |
| མཚོ་སྣ་ | Tsona, a place less than 100km north of the border with Tawang District, AP. One of the places in Tibet that HHDL stopped at during his escape into exile. For the next place, see མང་མང་. | VOT article and News Drum article |
| མང་མང་ | Marmang, a place about 20-30km SW of Tsona Town, and just north of Zemithang in AP. One of the places in Tibet that HHDL stopped at during his escape into exile. For the previous place, see མཚོ་སྣ་. For the next place, see སྐས་འཛེག་མ་ཎི་. | VOT article and News Drum article |
| སྐས་འཛེག་མ་ཎི་ | Khen-Dza-Mani or Khen-Dze-Mani, i.e. “Mani Staircase”, the place on the border of Tawang District, AP, where HHDL first entered India during his escape from Tibet. Also seen spelled as སྐས་འཛེགས་མ་ཎི་ and སྐེས་འཛེགས་མ་ཎི་. For the previous place, see མང་མང་. For the next place, see ཆུ་དྭངས་མོ་. | VOT article and News Drum article |
| ཆུ་དྭངས་མོ་ | Chu-Dhang-Mo, a place near Khen-Dze-Mani in Tawang District, AP, close to the border with Tibet. HHDL’s first stop in India during his escape into exile. For the previous place, see སྐས་འཛེག་མ་ཎི་. For the next place, see གོར་ཟམ་མཆོད་རྟེན་. | VOT article and News Drum article |
| གོར་ཟམ་མཆོད་རྟེན་ | Gorsam/Gorzam Chorten, a place in Tawang District, AP. HHDL’s second stop in India during his escape into exile. For the previous place, see ཆུ་དྭངས་མོ་. For the next place, see གོར་ཟམ་མཆོད་རྟེན་. | VOT article and News Drum article |
| ཤག་ཏི་ | Shakti / Shardi, a place in Tawang District, AP. HHDL’s third stop in India during his escape into exile. For the previous place, see གོར་ཟམ་མཆོད་རྟེན་. For the next place, see རླུང་ལ་. | VOT article and News Drum article |
| རླུང་ལ་ | Lumla, a place in Tawang District, AP. HHDL’s fourth stop in India during his escape into exile. For the previous place, see ཤག་ཏི་. For the next place, see མཐོང་ལེགས་. | VOT article and News Drum article |
| མཐོང་ལེགས་ | Thonglek, a place in Tawang District, AP between Lumla and Tawang. HHDL’s fifth stop in India during his escape into exile. For the previous place, see རླུང་ལ་. For the next place, see རྟ་དབང་. | VOT article and News Drum article |
| རྟ་དབང་ | Tawang, a town in Tawang District, AP. HHDL’s sixth stop in India during his escape into exile. For the previous place, see མཐོང་ལེགས་. For the next place, see ལྗང་. | VOT article and News Drum article |
| ལྗང་ | Jang, a place in Tawang District, AP. HHDL’s seventh stop in India during his escape into exile. For the previous place, see ལྗང་. For the next place, see ཛི་ལ་. | VOT article and News Drum article |
| ཛི་ལ་ | a place in Arunachal Pradesh. It is a pass at the border between Jang (ལྗང་) in Tawang District and Sange Dzong (སེང་གེ་རྫོང་) in West Kameng District. It might be what’s called “Sela” on maps today. HHDL passed through here during his escape into exile. | VOT article and News Drum article |
| སེང་གེ་རྫོང་ | Sange Dzong, a place in West Kameng District, AP. HHDL’s eighth stop in India during his escape into exile. For the previous place, see ཛི་ལ་. For the next place, see སྡེ་རང་ང་. | VOT article and News Drum article |
| སྡེ་རང་ | Dirang, a place in West Kameng District, AP. HHDL’s ninth stop in India during his escape into exile. Also written སྡེ་རང་ང་. For the previous place, see སེང་གེ་རྫོང་. For the next place, see ར་ཧུང་. | VOT article and News Drum article |
| ར་ཧུང་ | Rahung, a place in West Kameng District, AP, between Dirang (སྡེ་རང་ང་) and Bomdila (འབུམ་སྡེ་ལ་). Also written རཱ་ཧཱུང་. HHDL’s tenth stop in India during his escape into exile. For the previous place, see སྡེ་རང་ང་. For the next place, see འབུམ་སྡེ་ལ་ | VOT article and News Drum article |
| འབུམ་སྡེ་ལ་ | Bomdila, a place in West Kameng District, AP. HHDL’s eleventh stop in India during his escape into exile. For the previous place, see ར་ཧུང་. For the next place, see ཁེ་ལོང་. | VOT article and News Drum article |
| ཁེ་ལོང་ | Kelang, a place between Bomdila, AP, and Tezpur, Assam. HHDL’s twelfth stop in India during his escape into exile. For the previous place, see འབུམ་སྡེ་ལ་. For the next place, see ཏེཛ་པུར་. | VOT article and News Drum article and Tibetan Review article |
| ཏེཛ་པུར་ | Tezpur (usually not transcribed in Tibetan, and instead written in English), a place in Assam. HHDL’s thirteenth stop in India during his escape into exile. For the previous place, see ཁེ་ལོང་. For the next place, see མུ་སུ་རི་. | VOT article and News Drum article and Tibetan Review article and VOT article |
| མུ་སུ་རི་ | Mussoorie (usually not transcribed in Tibetan, and instead written in English), a place in Uttarakhand. HHDL’s fourteenth stop in India during his escape into exile. For the previous place, see ཏེཛ་པུར་. For the next place, see རྡ་རམ་ས་ལ་. | VOT article |
| རྡ་རམ་ས་ལ་ | Dharamsala, a town in HP and seat of the Dalai Lama and the Tibetan government in exile. HHDL’s fifteenth and final stop in India during his escape into exile. For the previous place, see མུ་སུ་རི་. | VOT article |
| དཔེ་ | very | Personal communication with Norbu Samphel |
| ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག་ | absolutely (commonly used in exhortative sentences — see also ཡིན་གཅིག་མིན་གཉིས་) | Personal communication with Norbu Samphel |
| ཡིན་གཅིག་མིན་གཉིས་ | absolutely (see also ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག་, which is more common) | Personal communication with Tsering Lhamo |
| དུས་དབང་ | Kalachakra empowerment | |
| ཐིག་རིས་ | stripe (e.g. on a tiger) | a children’s book by Sherig Lekhung |
| མཐུད་མཚམས་ | synapse | a neuroscience video on YT |
| དྲྭ་རྒྱ་བདེ་འཇགས་ | cybersecurity (also spelled དྲ་རྒྱ་བདེ་འཇགས་) | VOT |
| དྲ་རྒྱ་བདེ་འཇགས་ | cybersecurity (also spelled དྲྭ་རྒྱ་བདེ་འཇགས་) | VOT |
| གྲང་ཉུང་མི་རིགས་ | minority ethnic group | |
| མི་རིགས་རྩ་གཏོར་ | genocide | |
| རྡོ་ཆས་ཕྲ་མོ་ | microlith | a Kangba TV episode |
| སྤྲི་གོར་ | cake | a social media post |
| གནམ་སྡེ་སྒོ་མོ་ཆེ་ | a misspelling of གནམ་བདེ་སྒོ་མོ་ཆེ་ | |
| ཐེར་ག་ | caravan | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ཐེར་ཀ་ | caravan | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ལམ་ཟུར་ | the side of the road | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ལོ་འཁོར་མོར་ | all year round | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| རྒྱན་ཆ་ | jewelry | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ཏིང་སྒྲ་ | a ringing sound, like a large bell (ཅོང་, from Chinese 鐘/钟). See also སིལ་སྒྲ་. | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| སིལ་སྒྲ་ | a ringing sound, like a handheld bell (དྲིལ་བུ་, as opposed to a ཅོང་). See also ཏིང་སྒྲ་. | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| གྲགས་ | to resound | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| སྨད་གཡོགས་ | seems to mean “skirt” specifically(?) | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| དྲས་ཧྲུག་ | piece of cloth (?); cf. དུག་ཚལ་ | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| བཀྲག་གདངས་འཚེར་ | to shine see also འོད་འཚེར་ | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| མིག་ཟུང་དྭངས་ | bright-eyed | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ཨམ་ཅོག་ | ear; cf. ཨ་མཆོག་ | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ལག་པ་འཆང་ | to touch | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| སེམས་པ་སྐྱོ་ | to be sad | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ཨ་ལད་པད་ཀོ་ | doll | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ཡོ་ | to be crooked, askew Note: This is likely the root of a large number of Tibetan words. cf. ཡོན་པོ་, ཡོན་, ཡོར་, གྱོར་, གཡོར་, གཡོ་, གཡོན་པོ་, ཡམ་ཡོམ་, ཡམ་ཡམ་, ཡམ་མེ་བ་, etc. Possible connection to ཀྱོག་, ཡོག་, འོག་, and ཕྱོ་ཕྱོ་བ་. | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| འཇིགས་ | to be afraid cf. སྡིགས་ For similar alternations, see འཇུ་, འཇིངས་ | |
| སྡིགས་ | to threaten cf. འཇིགས་ | |
| འཇིངས་ | the centre, the middle cf. སྡིངས་ For similar alternations, see འཇིགས་, འཇུ་ | |
| སྡིངས་ | the centre, the middle cf. འཇིངས་ | |
| འཇུ་ | to hold cf. སྡུ་ For similar alternations, see འཇིགས་, འཇིངས་ | |
| སྡུ་ | to collect cf. འཇུ་ | |
| ཡ་ | other member of a pair Seems to be the root of many Tibetan words. cf. ཡན་པ་, གཞན་པ་, ཡ་གྱལ་, ཡ་ལན་ | |
| ཡན་པ་ | other cf. ཡ་, གཞན་པ་ | |
| གཞན་པ་ | other cf. ཡན་པ་, ཡ་ | |
| ཡོན་ | crooked cf. ཡོ་ | དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས། |
| དཀའ་བ་ | to be difficult cf. དཀོན་པོ་ | |
| དཀོན་པོ་ | rare (appears to be derived from དཀའ་བ་ using the -npo suffix with o-ablaut) | |
| དཔའ་བ་ | to be able, to dare to cf. དཔོན་པོ་, དཔའ་བོ་ | བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ། |
| དཔའ་བོ་ | hero, courageous person cf. དཔའ་བ་ | |
| དཔོན་པོ་ | boss, powerful or capable one (བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་: དབང་ཆ་འཛིན་མཁན།) (distinct from “leader”, which is དབུ་འཁྲིད་) Appears to be derived from དཔའ་བ་ the same way as དཀོན་པོ་ from དཀའ་བ་. | |
| སྔོན་ཁབ་ | vaccine, vaccination | |
| འཚམས་གཟིགས་ | a visit (h) | |
| རྒན་པོ་ | old person (literary) For the more colloquial form, see རྒན་ཁོག་ cf. རྒ་བ་ | |
| རྒན་ཁོག་ | old person (colloquial) For the more literary form, see རྒན་པོ་ cf. རྒ་བ་ | |
| རྒ་བ་ | to age cf. རྒན་པོ་ | |
| གཤིན་ | dead, from ཤི་ with verbal prefix and nominal/adjectival -n suffix. cf. གསོན་ | |
| གསོན་ | alive, from གསོ་ with nominal/adjectival -n suffix. cf. གཤིན་ | |
| ཤོས་ | colloquial superlative suffix (“-est”) e.g. མཐོ་ཤོས་ “highest” cf. ཆེས་ | |
| ཆེས་ | literary superlative prefix (“-est”) Literally means “greatly” (ཆེ་+ ས་). e.g. ཆེས་མཐོ་ “highest” cf. ཤོས་ | |
| འདུ་བྱེད་ | This absolutely should never be translated as “formation” or “fabrication”. Rather, it is something like “former” or “fabricator” or “producer”. Reasons: 1) Per the Khajjaniya sutta: “And why, monks, do you call them ‘saṅkhāras’? Because they produce produced things, monks, that is why they are called ‘saṅkhāras’.” 2) They are called འདུ་བྱེད་ in Tibetan. བྱེད་ is an agentive ending in Tibetan grammar, analogous to the English suffix “-er” or “-or”, and is contrasted with the patientive ending བྱས་. Cf. saṃskṛta འདུས་བྱས་ “produced thing”. 3) Miphams Khejuk says “རྣམ་ཤེས་ལ་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ས་བོན་འདེབས་པས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ།” i.e. “Because they plant the seed of rebirth in one’s consciousness, they are called ‘producers.’ “ 4) The illustrative example for saṃskāras in the བཀའ་གདམས་ཕ་ཆོས། is a potter. The text says “འདུ་བྱེད་དག་ནི་རྫ་མཁན་བཞིན།” i.e. “Producers are like a potter.” Potters are producers, not products. Therefore, this does not mean “formation”. | |
| ཐོར་བུ་ | scattered cf. འཐོར་, གཏོར་ | |
| གཏོར་ | to scatter (transitive) cf. འཐོར་ | |
| འཐོར་ | to scatter (intransitive) cf. གཏོར་, ཐོར་བུ་ | |
| གཏུག་ | to cause two things to meet (transitive) cf. ཐུག་ | |
| ཐུག་ | to meet (intransitive) cf. གཏུག་ | |
| གཏུམ་ | to cover (transitive) cf. ཐུམ་ | |
| ཐུམ་ | a cover cf. གཏུམ་ | |
| གཏུབ་ | to cut (this appears to originally be the transitive form of ཐུབ་) | |
| ཐུབ་ | 1) to be capable 2) to subdue (this appears to originally be the intransitive form of གཏུབ་ — cf. the English phrase “cut it” to mean “be capable” or “make the cut” to mean “succeed”) | |
| གཏན་ | stable, unwavering (looks like a transitive root) cf. འཐན་ | |
| འཐན་ | stable, unwavering (looks like an intransitive root) cf. གཏན་ | དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས།, བོད་ཡིད་ཚིག་གཏེར་རྒྱ་མཚོ། |
| གཏལ་ | to hit (this appears to originally be the transitive root of ཐལ་) | བརྡ་དཀྲོལ་གསེར་གྱི་མེ་ལོང་། |
| ཐལ་ | to go past, to go beyond (this appears to originally be the intransitive form of གཏལ་ — cf. the English “I’m gonna hit the store”) In the Kham dialect, this verb is used simply to mean “to go”, and is also used as a past tense auxiliary. | Colloquial Primer of Khams Tibetan |
| གེ་ | A common suffix for adjectives; has several different meanings. Has 10 forms: གེ་ངེ་དེ་ནེ་བེ་མེ་འེ་རེ་ལེ་སེ་. See the definition in the དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས་. | |
| གང་ | One. Obligatorily used instead of གཅིག་ after counter words like ཕོར་བ་, སྡེར་མ་, རྐང་, etc. cf. དོ་ | |
| དོ་ | Two. Obligatorily used instead of གཉིས་ after counter words like ཕོར་བ་, སྡེར་མ་, རྐང་, etc. cf. གང་ (There are no special counter numbers beyond this point.) | |
| ངེ་ | See གེ་. | |
| དེ་ | See གེ་. | |
| ནེ་ | See གེ་. | |
| བེ་ | See གེ་. | |
| མེ་ | See གེ་. | |
| འེ་ | See གེ་. | |
| རེ་ | See གེ་. | |
| ལེ་ | See གེ་. | |
| སེ་ | See གེ་. | |
| ལུང་ | 1) valley 2) quote, citation (cf. ལུང་འདྲེན་) — the idea of a “reading transmission” is basically just that you are receiving the “quote” of a text. Note: This word seems to have originally meant something like “source”, which would naturally lead to its meaning of “quote” and its meaning of “place where someone is from” in the common phrase ཁྱེད་རང་ལུང་པ་ག་ནས་ཡིན།. This is also supported morphologically through l-/phy- alternation in ལུང་/ཕྱུང་. Similar alternation is seen in the pairs ཕྱོགས་/ལོགས་ (side), ཕྱག་/ལག་ (hand), and ཕྱེ་/ལེ་ (division). | |
| རྗེས་འདེད་གཏོང་ | X གི་ ___ = to chase X, to pursue X | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| སི་ལིང་ | silk (used metaphorically in apposition with words for “hair” to refer to beautiful straight hair, like the English term “silky hair”) | རྩེད་ཆས་རྟ། Personal communication with Tsering Lhamo |
| མིག་འཚུམ་འཚུམ་བྱེད་ | to laugh with the eyes (?) | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ལྷམ་ཆུང་ | little shoes (e.g. on a doll) | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| འཁྱེར་ | to take | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| སྣང་བ་འགྲོ་ | to look pleasing | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ངུ་ཤར་རྒྱག་ | to start to cry | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ཡ་ཡ་ | alright | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ཡང་མིན་ན་ | or, alternatively | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| མིག་ཟུང་ | eyes | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| ཁ་སློག་ | to turn away | རྩེད་ཆས་རྟ། and personal communication with Tsering Lhamo |
| འཛུམ་ཙམ་བྱེད་ | to make a slight smile | རྩེད་ཆས་རྟ། |
| སྨུག་པའི་བུ་ | snail | སྨུག་པའི་བུ་སྤེན་པ། |
| ས་འབུ་ | ladybug | སྨུག་པའི་བུ་སྤེན་པ། |
| ཟིར་ | an onomatopoeia for the buzzing of a bee | སྨུག་པའི་བུ་སྤེན་པ། |
| འདྲེད་བརྡར་ཤོར་ | to slip | སྨུག་པའི་བུ་སྤེན་པ། |
| གན་རྐྱལ་ལོག་ | to flip onto one’s back | སྨུག་པའི་བུ་སྤེན་པ། |
| འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་ | to move (e.g. your body) see also འགུལ་སྐྱོད་རྒྱག་, འགུལ་སྐྱོད་གཏོང་ | སྨུག་པའི་བུ་སྤེན་པ། |
| འབུད་རྒྱག་གཏོང་ | to push see also རྦུད་རྒྱག་གཏོང་ | སྨུག་པའི་བུ་སྤེན་པ། |
| ལྕགས་གཟེབ་ | metal cage | ཨ་མའི་ཀུ་ཤུ། མ་དྲིན་ཅན། |
| སྐྱོན་བྱུང་བ་ | to be harmed | ཨ་མའི་ཀུ་ཤུ། |
| འབུད་སླ་བ་ | loose, lit. “easy to remove” (said of a tooth) | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| འགུལ་སྐྱོད་རྒྱག་ | to move, to wiggle see also འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་, འགུལ་སྐྱོད་གཏོང་ Simplex verb form: འགུལ་ | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| ཡ་མཚན་སྐྱེ་ | to be surprised | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| དངངས་སྐྲག་སྐྱེ་ | to be afraid (no explicit object needed) | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| རྦུད་རྒྱག་གཏོང་ | to push see also འབུད་རྒྱག་གཏོང་ | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| གོག་འགྲོ་ | to fall out, fall off see བཀོག་, དགོག་, འགོག་ | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| སྣེ་ | end (e.g. of a rope) see also སྣེ་མོ་ | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| སྣེ་མོ་ | end (e.g. of a rope) see also སྣེ་ | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| སྡོམ་ | to tie; a summary. (The sense of “summary” is surely derived from the idea of tying many things together) | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| སྒོ་ལུང་ | doorknob | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| དབུགས་རིང་གཏོང་ | to sigh | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| ཡ་ཡུད་ཚ་པོ་ | risky, adventurous | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| ཐབས་ཤེས་ | 1) idea (in the sense of “plan”) 2) a method | འབུད་སླ་བའི་སོ། འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| འཁྱེར་ | 1) to bring (when used as a subordinate verb in constructions like ཁྱེར་ནས་་་་འགྲོ་) 2) to take (when used as the main verb of the sentence) | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| འོད་འཚེར་ | to shine see also བཀྲག་གདངས་འཚེར་ | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| ཙིག་ཁུང་ | mouse hole | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| ཁྱུར་མིད་གཏོང་ | to swallow Simplex verb form: མིད་ | འབུད་སླ་བའི་སོ། and personal communication with Norbu Samphel |
| རྒྱུགས་ཤར་གློད་ | to run, to start running see also རྒྱུགས་, རྒྱུགས་འགྲོ་, རྒྱུགས་ཡོང་ | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| རྒྱུགས་འགྲོ་ | to run (out / away from someone) see also རྒྱུགས་, རྒྱུགས་ཡོང་, རྒྱུགས་ཤར་གློད་ | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| རྒྱུགས་ཡོང་ | to run (in / towards someone) see also རྒྱུགས་, རྒྱུགས་འགྲོ་, རྒྱུགས་ཤར་གློད་ | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། |
| ཨབ་རྡོ་ | apdo, a game played by throwing small stones into the air and catching them before they hit the ground | ཨབ་རྡོ། |
| རྩེད་ཐང་ | playground | ཨབ་རྡོ། འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| སྒྲུག་ | to pick up see also ཡར་སྒྲུག་ | ཨབ་རྡོ། |
| ཡར་སྒྲུག་ | to pick up see also སྒྲུག་ | ཨབ་རྡོ། |
| བཟོ་ལྟ་ | appearance (pronounced as “sopta”) | ཨབ་རྡོ། |
| ཨབ་རྡོ་རྩེ་ | to play apdo | ཨབ་རྡོ། |
| ཚོན་མདོག་ | colour see also ཁ་མདོག་, ཁ་དོག་, ཚོན་གཞི་ | ཨབ་རྡོ། དེ་ག་རེ་རེད། |
| ཁ་མདོག་ | colour see also ཁ་དོག་, ཚོན་མདོག་, ཚོན་གཞི་ | |
| ཁ་དོག་ | colour (literary term) see also ཁ་མདོག་, ཁ་དོག་, ཚོན་མདོག་, ཚོན་གཞི་ | other |
| ཚོན་གཞི་ | colour see also ཚོན་མདོག་, ཁ་དོག་ | other |
| ཟག་ | to fall (e.g. from the air) see also རིལ་, བབས་, ལྷུང་, གཟར་ | ཨབ་རྡོ། |
| རིལ་ | to fall down (said of people, trees, etc.) (This refers to falling from an upright position, not falling from the sky) see also ཟག་, བབས་, ལྷུང་, གཟར་ | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། and personal communication with Norbu Samphel |
| བབས་ | 1) to fall (said of snow, rain, etc.) — this refers to falling from the sky/air. 2) to descend (intentionally) — said of planes, people, etc. see also ཟག་, རིལ་, ལྷུང་, གཟར་ | Personal communication with Norbu Samphel མ་དྲིན་ཅན། (6:10) |
| གཟར་ | to fall, to plummet (into an abyss, off a roof, off a ledge, etc. and also said of planes falling unintentionally) (This is the usual spoken form of ལྷུང་) see also ཟག་, རིལ་, བབས་, ལྷུང་ | Personal communication with Norbu Samphel |
| ལྷུང་ | to fall, to plummet (into an abyss, off a roof, off a ledge, etc. and also said of fruit) see also ཟག་, རིལ་, བབས་, གཟར་ | སྨུག་པའི་བུ་སྤེན་པ། མ་དྲིན་ཅན། Personal communication with Norbu Samphel |
| རྩེ་རེས་ | turn (in a game) | ཨབ་རྡོ། |
| རྩེ་རེས་རྩེ་ | to play your turn (in a game) | ཨབ་རྡོ། |
| མཇུག་རྫོགས་ | to finish, to be over | ཨབ་རྡོ། |
| ག་རེ་བྱས་སོང་། | What’s happened to you? (This is phrased non-intentionally, implying that something happened to the person, not that they did something themselves) | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། + personal communication with Norbu Samphel |
| ཚ་བོ་ལོ་ལོ་ | ? | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། |
| ཧུར་ཐག་ | very intense/hard (when said of work) | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། |
| རྒྱགས་ཚད་ | until full (used as an adverb placed before the verb) | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། |
| ཚོད་མེད་ | unlimited see also ཚད་མེད་ | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། |
| ཚད་མེད་ | unlimited see also ཚོད་མེད་ | མ་དྲིན་ཅན། (5:46) |
| ཟ་མ་ | food see also ཁ་ལག་, ཞལ་ལག་, ལྟོ་ཆས་ | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། |
| ཁ་ལག་ | food (non-honorific) for the honorific, see ཞལ་ལག་. see also ཟ་མ་, ལྟོ་ཆས་ | དེ་ག་རེ་རེད། |
| ཞལ་ལག་ | food (honorific) for the non-honorific, see ཁ་ལག་. See also ཟ་མ་, ལྟོ་ཆས་ | དེ་ག་རེ་རེད། |
| ལྟོ་ཆས་ | food see also ཁ་ལག་, ཞལ་ལག་, ཟ་མ་ | ངོས་ཀྱི་ཡུལ་དང་ངོས་ཀྱི་མི་དམངས། |
| སྐུ་མཁྱེན་ | 1) please 2) oh my god | |
| བྱས་ཙང་ | therefore same meaning as བྱས་ཙང་ཀ་, དེ་འདྲ་ཡིན་ཙང་, དེ་འདྲ་སོང་ཙང་, དེར་བརྟེན་, སོང་ཙང་, etc. | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། |
| ཉེས་རྡུང་གཏོང་ | to beat (this is a generic verb, not necessarily said of criminals. For example, in the children’s story མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། this verb is used to describe farmers beating a donkey.) | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། |
| དྲུད་ | to drag | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། |
| འདོད་པ་ཚིམ་ | to be satisfied | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། |
| ད་ཡིན་ན་འགྲིགས་སོང་། | 1) Hey now, that’s enough. 2) Finally! see also ད་འགྲིག་སོང་། | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། and personal communication with Norbu Samphel |
| ད་འགྲིགས་སོང་། | That’s enough now. see also ད་ཡིན་ན་འགྲིགས་སོང་། | Personal communication with Norbu Samphel |
| ཇི་ལྟར་ | how (adverbial, literary) For the colloquial form, see ག་འདྲས་སེ་ | མགྲིན་བཟང་བོང་བུ། |
| ག་འདྲས་སེ་ | how (adverbial, colloquial) For the literary form, see ཇི་ལྟར་ | personal experience |
| རོལ་ | to enjoy e.g. ཞོགས་ཟས་ལ་རོལ། “they enjoyed breakfast” | དེ་ག་རེ་རེད། |
| གྲུབ་ | to complete e.g. ཞོགས་ཟས་གྲུབ་རྗེས་་་ “after breakfast was over…” | དེ་ག་རེ་རེད། |
| རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་ | to support e.g. ཨ་མ་ལགས་ཀྱི་བཀའ་མོལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས། “They supported their mother’s words.” | དེ་ག་རེ་རེད། |
| འཁྲུག་ཆ་ | hustle and bustle | དེ་ག་རེ་རེད། |
| འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་ | bustling, busy | དེ་ག་རེ་རེད། |
| སྔོ་ཚལ་པ་ལག་ | spinach | དེ་ག་རེ་རེད། |
| ཤ་མདངས་ | complexion | དེ་ག་རེ་རེད། |
| པད་ཚལ་ | Napa cabbage | དེ་ག་རེ་རེད། |
| རུས་ཚིགས་ | joint (of the body) | དེ་ག་རེ་རེད། |
| འཇོང་དབྱིབས་ | oblong-shaped | དེ་ག་རེ་རེད། |
| གུང་ལ་ཕུག་ | carrot | དེ་ག་རེ་རེད། |
| སྲན་ལྗང་ | green peas | དེ་ག་རེ་རེད། |
| མཛུབ་ཚལ་ | okra, a.k.a. lady’s finger | དེ་ག་རེ་རེད། |
| ཁྲག་ཤེད་སྙོམ་པ་ | to regulate blood pressure | དེ་ག་རེ་རེད། |
| སྙོམ་ | to make even, to make balanced. e.g. ཁྲག་ཤེད་སྙོམ་པ་ to regulate blood pressure. cf. སྟངས་འཛིན་བྱེད་ | དེ་ག་རེ་རེད། |
| བཅས་ | indicates the end of a list; implies that the list is exhaustive. See also སོགས་. | དེ་ག་རེ་རེད། |
| སོགས་ | indicates the end of a list; implies that the list is non-exhaustive. See also བཅས་. | དེ་ག་རེ་རེད། |
| ཟུག་གཟེར་ | pain. See also ན་ཟུག་ | དེ་ག་རེ་རེད། |
| ན་ཟུག་ | pain. See also ཟུག་གཟེར་ | འབུད་སླ་བའི་སོ། |
| འཇོམས་ | to defeat, to subdue. e.g. ཟུག་གཟེར་འཇོམས་པ་ to subdue pain | དེ་ག་རེ་རེད། |
| དོ་ལུམ་མ་ | eggplant, a.k.a. brinjal, aubergine | དེ་ག་རེ་རེད། |
| ཁྲག་ཤེད་ | blood pressure. (This seems like the most common word for it.) see also ཁྲག་ཚད་ | དེ་ག་རེ་རེད། |
| ཁྲག་ཚད་ | blood pressure(?) see also ཁྲག་ཤེད་ | དེ་ག་རེ་རེད། |
| སྤྱོད་པ་ཡག་པོ་ | well-behaved | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| རིག་པ་ཡག་པོ་ | intelligent | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| རིག་པ་ | intellect, mind. e.g. རིག་པ་ཡག་པོ་ intelligent (lit. “good intellect”) e.g. རིག་པ་ཅན་ clever (lit. “having intelligence”) e.g. རིག་པ་སྒྲིམ་ to concentrate, to pay attention (lit. “to tighten the intellect”) In parts of Eastern Tibet, this is the basic verb for “to see”, instead of མཐོང་. | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| ཚོན་ཁྲ་གཏོང་ | to paint with many colours (?) | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| ལྷུ་སྒྲིག་རྩེད་མོ་ | “assembly toys”, perhaps referring to Lego or toy models? | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| ཡ་རྒྱག་ | ignore (?) | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| མ་ཤེས་པ་ | something that you don’t understand (in the context of learning, people often ask མ་ཤེས་པ་ཡོད་པས། “Is there anything you don’t understand?”) | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| དོགས་པ་ཡོད་པ་ | something that you have uncertainty or doubt about | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| ཚིག་ཕྱུག་པོ་ | having a large vocabulary (lit. “rich in words”) | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| དག་ཆ་ངེས་པོ་ | good at spelling (lit. “certain in spelling”) | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| ཀློག་བཟང་པོ་ | good at reading | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| གོ་རྟོགས་ཡག་པོ་ | having good comprehension | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| རྩོམ་འབྲི་ | to write (stories etc.) རྩོམ་ = a composition | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| ལོ་ཚད་ལ་དཔག་པ་ | ? | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| གནས་དོན་ | topic, matter | |
| ཁང་ཚན་ | community(?) (in the source I’m using, it’s used to describe the community of a schoolgirl, not a monastic) | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| སྒོམ་རྒྱག་ | to meditate | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| རྩོད་པ་རྩོད་ | to debate | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| དྲི་བ་འདྲི་ | to ask (ཕལ་སྐད་) for the ཞེ་ས་ form, see བཀའ་འདྲི་ཞུ་. | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| བཀའ་འདྲི་ཞུ་ | to ask (ཞེ་ས་) for the ཕལ་སྐད་ form, see དྲི་བ་འདྲི་. | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| དོན་དག་ཡག་པོ་ | correct in meaning (?) | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| རྐང་འཁོར་གཏོང་ | to ride a bicycle | |
| ཡོད་ཙད་ | all (literary) see also ཀུན་, ཐམས་ཅད་, ཡོད་དོ་ཅོག་, ཚང་མ་, ཚང་མ་ལོག་, ཆ་ཚང་ | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| ཀུན་ | all (literary) see also ཡོད་ཚད་, ཐམས་ཅད་, ཡོད་དོ་ཅོག་, ཚང་མ་, ཚང་མ་ལོག་, ཆ་ཚང་ | personal experience |
| ཐམས་ཅད་ | all (literary) see also ཀུན་, ཡོད་ཚད་, ཡོད་དོ་ཅོག་, ཚང་མ་, ཚང་མ་ལོག་, ཆ་ཚང་ | personal experience |
| ཡོད་དོ་ཅོག་ | all (literary) (གོ་ཅོག་ is a dependent particle) see also ཀུན་, ཐམས་ཅད་, ཡོད་ཚད་, ཚང་མ་, ཚང་མ་ལོག་, ཆ་ཚང་ | personal experience |
| ཚང་མ་ | all (colloquial) see also ཀུན་, ཐམས་ཅད་, ཡོད་དོ་ཅོག་, ཡོད་ཚད་, ཚང་མ་ལོག་, ཆ་ཚང་ | personal experience |
| ཚང་མ་ལོག་ | all (very colloquial — ལོག་ has no specific written form; this is just one convention for spelling it) see also ཀུན་, ཐམས་ཅད་, ཡོད་དོ་ཅོག་, ཚང་མ་, ཡོད་ཚད་, ཆ་ཚང་ | personal experience |
| བརྩི་བཀུར་བྱེད་ | to esteem, to respect | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| གཙང་མ་བཟོ་ | to clean see also གཙང་བཟོ་བྱེད་ | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| གཙང་བཟོ་བྱེད་ | to clean see also གཙང་མ་བཟོ་ | འཛིན་གྲྭ་གཉིས་པའི་བུ་མོ་བསྟན་འཛིན། |
| ལམ་བཟང་ | Lamsang (a name) | མ་དྲིན་ཅན། |
| གཅེས་ཉར་སྲོག་ཆགས་ | a pet | མ་དྲིན་ཅན། |
| སྒེའུ་ཁུང་རྒྱག་ | to close the window | མ་དྲིན་ཅན། |
| སྒེའུ་ཁུང་དབྱེ་ | to open the window | མ་དྲིན་ཅན། |
| འགུལ་སྐྱོད་གཏོང་ | to move see also འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་, འགུལ་སྐྱོད་རྒྱག་ | མ་དྲིན་ཅན། |
| བྲོས་འགྲོ་ | to flee, to run away, to escape | མ་དྲིན་ཅན། (2:50) |
| གྲགས་འགུལ་ | noise and movement e.g. གྲགས་འགུལ་ཅི་ཡང་མེད་པར་ “without any noise or movement” | མ་དྲིན་ཅན། (4:05) |
| བརྡ་ལན་སྤྲོད་ | to answer, to respond see also ལན་རྒྱག་ | མ་དྲིན་ཅན། (4:28) |
| ཁུ་སིམ་མེ་ | quiet (ཁུ་ + སིམ་ + གེ་ + ར་) (ཁུ་ is a cranberry morpheme here) see also ཁུ་སིམ་པོ་ | མ་དྲིན་ཅན། (4:33) |
| ལན་རྒྱག་ | to answer, to respond see also བརྡ་ལན་སྤྲོད་ | མ་དྲིན་ཅན། (4:54) |
| སྒྲ་གྲགས་ | to make a sound (e.g. said of a squirrel) | མ་དྲིན་ཅན། (5:05) |
| བརྡ་སྟོན་ | to signal, to send a signal | མ་དྲིན་ཅན། (5:10) |
| ནམ་ལང་ | to dawn e.g. ཞོགས་པ་ནམ་མ་ལངས་བར། “until morning dawned” | མ་དྲིན་ཅན། (5:17) |
| གཉིས་ལས་དཀྲོག་ | to disturb someone from their sleep | མ་དྲིན་ཅན། (5:29) |
| ཁ་བྲལ་གཏོང་ | to separate | མ་དྲིན་ཅན། (5:51) |
| ཏག་ཏག་ | 1) exact 2) only 3) onomatopoeia for knocking on a door 4) good (?) (e.g. མ་བུ་ཁ་བྲལ་མ་བཏང་ན་ཏག་ཏག་ཡིན།) | མ་དྲིན་ཅན། (5:50) |
| རྒྱང་ལྟ་བྱེད་ | to look from afar | མ་དྲིན་ཅན། (6:12) |
| ལྷན་འཛོམས་བྱུང་ | to unite (intrans.), to come together | མ་དྲིན་ཅན། (6:20) |
| དབར་ | between (not specifically Amdo dialect — this is commonly used in writing in Utsang dialect) see also བར་ | མ་དྲིན་ཅན། (6:30) |
| དགའ་ཚོར་སྐྱེ་ | to feel joy | མ་དྲིན་ཅན། (6:35) |
| སྦ་ལན་ | sweater | སྦ་ལན་གསར་པ། |
| གད་སྙིགས་སྒྲུག་ | to pick up trash | སྦ་ལན་གསར་པ། (0:22) |
| ལྕགས་ཧྲུག་ | metal scrap (e.g. in trash) | སྦ་ལན་གསར་པ། (0:36) |
| འགྱིག་ | plastic, rubber (in everyday speech, Tibetan doesn’t make a firm distinction between the two) | སྦ་ལན་གསར་པ། (0:22) Personal communication with Norbu Samphel |
| གྲངས་ཀ་བརྩི་ | to count | སྦ་ལན་གསར་པ། (1:00) |
| ཆ་ཚང་ | all (applied to uncountable nouns) see also ཀུན་, ཐམས་ཅད་, ཡོད་དོ་ཅོག་, ཡོད་ཚད་, ཚང་མ་, ཚང་མ་ལོག་ | སྦ་ལན་གསར་པ། (1:10) |
| ཆུ་རྐ་ལ་ | faucet (?) | སྦ་ལན་གསར་པ། (1:21) |
| ཁྲུས་རྒྱག་ | to give a wash, to wash | སྦ་ལན་གསར་པ། (1:21) |
| གཡོན་ | left (note: this appears to be etymologically related to གཡོ་, meaning “to be unsteady” or “to be unstable” or “to fluctuate”. cf. Latin “sinister”) | |
| འགན་བདག་ | class monitor (cf. རྒན་བདག་) | Esukhia, A2, textbook 1, somewhere in the first half of the book. Also, personal communication with Tsering Lhamo. |
| སྐྱེ་དངོས་རིག་པ་ | biology | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (0:27) |
| རྒྱུས་ལོན་བྱེད་ | to understand | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (0:56) |
| ཕྲ་ཕུང་ | cell | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (3:48, 15:50) |
| གྲུབ་ཆ་ཅན་ | X གི་གྲུབ་ཆ་ཅན། = that which is composed of X, that which is constituted by X | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (3:48) |
| བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་ | to use see also བེད་སྤྱོད་བྱེད་, བེད་སྤྱོད་བཏང་ | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (3:55) |
| བེད་སྤྱོད་བྱེད་ | to use see also བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་, བེད་སྤྱོད་བཏང་ | |
| བེད་སྤྱོད་བཏང་ | to use see also བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་, བེད་སྤྱོད་བྱེད་ | |
| ཡ་ལན་བྱེད་ | to respond see also ཡ་ལན་སྦྱིན་ | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (4:08, picture at 12:10) |
| ཡ་ལན་སྦྱིན་ | to respond see also ཡ་ལན་བྱེད་ | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (4:28) |
| སྐུལ་རྐྱེན་ | stimulus | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (4:28) |
| བསྟུན་འགྱུར་ | metabolism | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (4:55, 12:15) |
| ཐ་མལ་ནས་བབ་བཟུང་བ་ | homeostasis | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (5:06) |
| སྙིགས་རྫས་ཕྱིར་འདོན་ | excretion, getting rid of waste products (biology) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (5:44) |
| བཀོད་དབྱིབས་ | a structure (e.g. in a cell) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (6:27) |
| ཕྲ་ཕུང་སྐྱི་མོ་ | cell membrane | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (6:53) |
| སྒོལ་གཟུགས་ | Golgi body / Golgi apparatus | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (6:58) |
| ལྟེ་སྙིང་ | nucleus (of a cell) For the nucleus of an atom, see ལྟེ་རྡུལ་. | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (7:00) |
| ཉིང་ཕྲ་ | nucleolus | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (7:10) |
| ལྟེ་སྙིང་སྐྱི་མོ་ | nuclear envelope (of a cell nucleus) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (7:10) |
| ཚོས་གཟུགས་དྲུ་གུ་ | chromosome see also ཚོས་ཕུང་ | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (7:10) |
| ཚོས་ཕུང་ | chromosome (this is the usual word for it) see also ཚོས་གཟུགས་དྲུ་གུ་ | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (17:45) |
| ཕྲ་ཚི་ | nucleoplasm | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (7:20) |
| འབྱེད་གཟུགས་ | lysosome | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (7:20) |
| གཤེར་ནང་དྲ་ཚོགས་ | endoplasmic reticulum | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (7:25) |
| ནུས་སྐྱེད་ཕྲ་རྡུལ་ | mitochondria | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (7:30) |
| ལྗང་རྫས་དབང་ཕྲ་ | chloroplast | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (picture at 7:45) |
| གཤེར་ཝུ་ | vacuole (in a cell) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (picture at 7:45) |
| རེ་སྦོ་ཕྲ་གཟུགས་ | ribosome | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (picture at 7:45) |
| འབྱིན་རྔུབ་ | respiration | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (9:30) |
| ཟས་བཅུད་ལེན་ | to get nutrients | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (8:55) |
| སྒུ་ལུ་མངར་རྫས་ | glucose see also མངར་རྫས་ | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (9:15) |
| མངར་རྫས་ | glucose; sugar (e.g. the deoxyribose sugar of DNA) see also སྒུ་ལུ་མངར་རྫས་ | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (9:15, picture at 18:00) |
| ཁར་སྦོན་འཚོ་རླུང་ཉིས་ལྡན་ | carbon dioxide | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (9:30) |
| སྟངས་འཛིན་བྱེད་ | to regulate | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (9:55) |
| སྤྲི་དཀར་ | protein see also སྤྲི་རྫས་ | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (10:30, 18:20) |
| སྤྲི་རྫས་ | protein see also སྤྲི་དཀར་ | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (18:20) |
| རྒྱུ་ལམ་ | channel | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (10:30) |
| འདུས་རྡུལ་ | molecule | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (picture at 11:00, 15:30) |
| ལི་ཚིལ་ | lipid | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (picture at 11:00) |
| རིམ་གཉིས་ | bilayer (e.g. in biology) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (picture at 11:00) |
| ལྷོ་སྣེ་ | the South Pole | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (12:30) |
| འཚོ་གནས་ | staying alive, survival | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (12:45) |
| འཚོ་གནས་བྱེད་ | to keep living, to stay alive, to survive | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (12:45) |
| འཚོ་ཤུགས་ | power to live, ability to stay alive | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (13:15) |
| སྐྱེད་སྤེལ་ | reproduction | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (13:40) |
| རྒྱུད་འཛར་ | offspring | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (13:55) |
| རིགས་རྫས་ | gene | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (13:55, 17:45, picture at 19:14) |
| ཡལ་འགྲོ་ | to disappear | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (picture at 12:00) |
| ཚེ་སྲོག་གི་ཐེམ་སྐས་ | For whatever reason, most Tibetan biology teachers mistranslate this term as “living staircase”. It should really be rendered as “the hierarchy of life” or “the staircase of life”. It refers to the progression in size and complexity from atoms up to the biosphere. | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (picture at 15:15) |
| རྡུལ་ཕྲན་ | atom | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (15:30) |
| ཕུང་གྲུབ་ | tissue (of body) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (15:50) |
| དབང་པོ་ | organ (of body) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (16:00) |
| དབང་པོ་མ་ལག་ | organ system / body system | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (16:00) |
| སྲོག་ཆགས་ | organism see also སྐྱེ་དངོས་, སྐྱེ་ལྡན་ | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (16:00) |
| སྐྱེ་དངོས་ | organism see also སྲོག་ཆགས་, སྐྱེ་ལྡན་ | |
| སྐྱེ་ལྡན་ | organism see also སྲོག་ཆགས་, སྐྱེ་དངོས་ | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (picture at 17:00) |
| ཚོགས་འདུས་ | population (in biology) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (16:10) |
| སྤྱི་ཚོགས་ | community | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (16:20) |
| སྣོད་བཅུད་མ་ལག་ | ecosystem | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (16:30) |
| སྐྱེ་ཁམས་གོ་ལ་ | biosphere | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (17:00) |
| གྲལ་རིམ་ | hierarchy | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (16:55) |
| ཌི་ཨེན་ཨེ་ | DNA (in biology) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (17:20) |
| བུལ་ཆ་ | base (of DNA, i.e. ATCG) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (picture at 18:10) |
| འཆིང་སྦྱོར་ | bond (e.g. of molecules) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (picture at 18:10) |
| ཨར་ཨེན་ཨེ་ | RNA (in biology) | སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ངོ་སྤྲོད། (18:20) |
| འབྲོག་པ་ | Contrary to popular custom, this does not mean “nomad” and should not be translated as such. Rather, this means “pastoralist”. As per the definition in བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་, this word means འབྲུག་ཁུལ་དུ་ཕྱུགས་རིགས་གསོས་ཏེ་འཚོ་བ་སྐྱེལ་མཁན།, i.e. “someone who makes their living by raising ruminants in pastures”. They may be, but are not necessarily, nomadic. | བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ། and private communication with Norbu Samphel |
| ཁ་པར་སླེབས་ | to receive a phone call e.g. ཁ་པར་སླེབས་སོང་། “I’m getting a phone call” cf. ཁ་པར་འབྱོར་ | Personal communication with Tsering Lhamo |
| ཁ་པར་འབྱོར་ | to receive a phone call cf. ཁ་པར་སླེབས་ | Personal communication with Tsering Lhamo |
| ཤུགས་ | force (e.g. in physics) | རྩི་གཞིའི་རྣམ་བཞག (0:34) |
| ཤུགས་ཚད་ | strength | རྩི་གཞིའི་རྣམ་བཞག (0:34) |
| སྙོབ་ཚད་ | range | རྩི་གཞིའི་རྣམ་བཞག (0:34) |
| དྲག་ཤུགས་ | the strong force (in physics) | རྩི་གཞིའི་རྣམ་བཞག (0:34) |
| གློག་ཁབ་ལེན་ | electromagnetic Metrics: lok khaplen | རྩི་གཞིའི་རྣམ་བཞག (0:34) |
| གློག་ཁབ་ལེན་གྱི་ཤུགས་ | electromagnetic force | རྩི་གཞིའི་རྣམ་བཞག (0:34) |
| ཞན་ཤུགས་ | the weak force (in physics) | རྩི་གཞིའི་རྣམ་བཞག (0:34) |
| འཐེན་ཤུགས་ | gravity | རྩི་གཞིའི་རྣམ་བཞག (0:34) |
| ལྟེ་རྡུལ་ | nucleus (of an atom) For the nucleus of a cell, see ལྟེ་སྙིང་. | རྩི་གཞིའི་རྣམ་བཞག (2:30) |